
بیماری دهان و دندان
بیماری های دهان و دندان امروزه بسیاری از افراد را در کشورهای مختلف از جمله کشور خودمان درگیر کرده است و افراد مختلف از وجود اینگونه مسائل از جمله پوسیدگیهای دندان در مراحل مختلف رنج میبرند. وجود انواع زخمهای دهان، بیماریهای مختلف لثه، عفونت دندان یا همان آبسه کردن آن، تغییر رنگ دادن و تیره شدن دندانها، وجود دندان عقل نهفته در دهان، مال اکلوژن، ساییده شدن مینای دندان و غیره از مواردی هستند که به طور کامل برخی از آنها را بررسی کرده و به توضیح و ارائه آنها خواهیم پرداخت.
درمان انواع بیماری های دهان و دندان
در ادامه باید گفت که وجود اینگونه بیماریهای خطرناک دهان سن خاصی ندارد و هم در کودکان و سنین پایین و هم در بزرگسالان و سنین بالا اتفاق میافتد. درباره اینگونه بیماریها باید بدانید که گاهی یکسری از آنها را اگر پیگیری نکنید یا درمان نشوند باعث آسیب شدید به لثه و حتی از بین رفتن آن میشود.
گاهی اینگونه بیماریها عفونت را نیز به همراه دارد. برخی از آنها عبارتند از تبخال، آفت دهان، کیست دندان، برفک، بیماریهای لثه، سیاه شدن لثه، دندان قروچه و غیره است. هر کدام از موارد بالا دارای یکسری علائم و راههای درمان است. با ما همراه باشید تا بیشتر با این موارد آشنا شوید.
بیماری های ناشی از عفونت و وجود باکتری در دهان
از جمله مشکلات دهان و دندان میتوان به تبخال، آفت دهان و زبان، وجود برفک در دهان و بیماریهای لثه اشاره کرد. اما درباره تبخال، این مساله در اثر ایجاد بیماریهای مختلف مثل سرماخوردگی بهوجود نمیآید، بلکه خود به تنهایی یک بیماری تبخالی است. اما از راههای انتقال این بیماری میتوان به بوسه، یا استفاده از وسایل کثیف، خوردن و آشامیدن از ظروف کسی که این بیماری را داشته است و غیره اشاره کرد.
مورد بعد قابل اشاره، وجود خشکی دهان است. این مساله باعث ایجاد پوسیدگی دندان میشود؛ چراکه آب دهان به خودی خود ضد باکتری است و باکتریهای مضر را دور میکند. در صورت ابتلا به این مساله باید به دندانپزشک مراجعه کرد و در صدد حل آن برآمد. از جمله بیماریهای خطرناک دهان میتوان به سرطان دهان که یکی دیگر از مشکلات شایع است و در اثر تحریک مزمن، سیگار کشیدن و غیره ممکن است که ایجاد شود، اشاره کرد. این مساله را با وجود یک توده قرمز کمرنگ، بدون درد که درون دهان شکل میگیرد، متوجه شد.
از جمله علائم تبخال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد سوزش در دهان و روی لبها
- وجود تورم روی لبها یا ناحیه گلو و زبان
- داشتن گلو درد
- سخت شدن بلعیدن غذا
- ایجاد تورم در غدد
- بالا رفتن درجه حرارت بدن
- داشتن حالت تهوع و سر دردهایی خفیف
اما از راههای پیشگیری این بیماری میتوان به استفاده از وسایل شخصی خود و منع استفاده از وسایل شخصی دیگران توجه داشت؛ همچنین رعایت بهداشت فردی چون شستن دستهای خود قبل از خوردن هر چیزی اشاره کرد.
در صورتی که به این بیماری دچار شدید، در مراحل اولیه با کرم و پماد و ژلهای مخصوص قابل درمان است، اما در صورت ادامه یافتن بیماری باید به پزشک مراجعه کرد. گاها شاید برای شما این سوال پیش بیایید که از کجا بفهمیم بیماری لثه داریم، در این صورت در اثر وجود هر گونه درد در دهان و لثه باید به مطب دندانپزشکی مراجعه کرد تا دکتر با معاینه کامل تشخیص درستی در زمینه بیماریهای دهان و لثه و راه درمان آن به شما کمک کند.
آفت دهان
برخی زخمهای بسیار کوچک روی لب و دهان یا روی زبان که بسیار کوچک تا حدود یک سانتیمتر میرسد و از لحاظ شکلی باید گفت حالت گرد، دایرهای و بیضی شکل هستند. غالبا به رنگ شیری، سفید و یا زرد رنگ هستند، این بیماری قابل سرایت به دیگری نیست.
علائم وجود آفت در دهان
از دیگر مشکلات دهان و دندان میتوان به وجود یکسری زخمهای دردناک در نواحی مختلف دهان مثل زبان، گونهها، لب، بودن زخمهایی به رنگ سفید یا زرد که اطراف آن بسیار ملتهب و قرمز است اشاره کرد.
بالا رفتن درجه حرارت بدن، متورم شدن غدههای لنفاوی زیر گلو از راههای تشخیص آفت در دهان میتوان به آزمایش خون سلولهای خونی یا بررسی میزان آهن خون از طریق آزمایش و بررسی ویتامین B12 و اسید فولیک اشاره کرد.
دلایل ایجاد آفت دهان
گاز گرفتن زبان، گونه و لب میتواند از این علائم باشد. ایجاد شدن اضطراب به دلایل مختلف، تغییرات هورمونی بدن، خوردن گرمیجات متفاوت، آسیبهای متفاوتی که ناشی از ساییدگی دندانها است، ترک سیگار، وجود سرطان دهان، رادیوتراپی کردن، از جمله دلایل اینگونه بیماریهای خطرناک دهان است.
راه کارهایی برای درمان آفت دهان و زبان
همانطور که میدانید آفت یک زخم است که در دهان ایجاد میشود و دوره نقاحت زخم حدود چند روز است و در صورتی که بیشتر طول بکشد باید به پزشک مراجعه کرد. اما در موارد مبتدی و در خانه میتوان از بیشتر شدن آن جلوگیری کرد، برای مثال با استفاده از غرغره آب نمک و ضدعفونی کردن دهان با آن؛ در مواردی هم با استفاده از لیزر و با بیحسی موضعی برای بهبودی هر چه زودتر آن و تسکین درد آن قابل استفاده است.
برفک دهان
اینگونه بیماریهای لثه بیشتر در سنین خیلی پایین مثلا در نوزادان و سنین بسیار بالا شایع است، یکسری از بیماریها مثل دیابت یا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن باعث شروع و یا تشدید آن خواهد شد. بهترین کار برای درمان این بیماری و زدودن آن از دهان مراجعه به مطب دندانپزشکی و دریافت نوبت دندانپزشکی است.
علائم تشخیص برفک در دهان
- وجود برجستگیهایی با رنگ سفید روی لوزه ها، لثه یا روی زبان است.
- در صورت برداشتن این برجستگیها خونریزی ایجاد میشود.
- دهان دارای پوستی خشک و ترک خورده خواهد داشت.
- ایجاد مشکل در غذا خوردن و بلعیدن آن
بیماری های لثه
سیاه شدن لثه
در ابتدا باید به دلایل ایجاد آن که شامل عوامل ژنتیکی، نداشتن بهداشت دهان و دندان خوب، سیگار کشیدن و حتی پر کردن دندانها اشاره کرد. به طور کلی وجود ملانین در لثه ها و زیاد شدنشان باعث تیره شدن لثهها خواهد شد. البته وجود یکسری از بیماریها مثل آدیسون و سندروم پوتز جگر سبب تیره شدن آن خواهد شد.
درمان سیاه شدن لثه
به منظور رفع درمان التهاب لثه ناشی از بیماریهای مربوطه و نیز درمان سیاه شدن لثه با راهکارهای خانگی انجام پذیر نیست و در بسیاری از موارد باید جراحی صورت بگیرد و لایه خارجی لثه به صورت سرپایی و بدون بیهوشی و با بیحسی موضعی جراحی میشود و بعضی تیرگیها در لحظه و بعضی از رنگدانهها تا ۵ الی ۶ ماه قابل ترمیم و برگشت هستند.
دندان قروچه
نام دیگر دندان قروچه همان ساییدگی دندان است و عوامل متعددی هم در خواب و هم بیداری باعث و بانی آن است. دندان قروچه باعث ساییده شدن و آسیب رسیدن هم به لثه و هم به دندانی که روی آن قرار گرفته هست. از جمله علائم وجود این عارضه در دهان به صورت زیر است:
- آسیب رسیدن به مینای دندان
- ایجاد ترک و شکستن دندان
- صاف شدن برجستگیهای موجود در دندانهای عقب
- ایجاد درد در گونهها به دلیل ساییدگی دندانها
- ایجاد شدن درد گوش، سر و بیخوابی
درمان دندان قروچه
به منظور جلوگیری از مشکلات دهان و دندان چون دندان قروچه، گاردهای دهانی وجود دارند که بین دو دست از دندانها قرار گرفته و مانع از ایجاد آن است. با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی دستگاههایی وجود دارند به نام بیوفیدبک که دارای باتری بوده و چون حساس به انقباضات دهانی است به هنگام احساس این انقباضها ایجاد صدا میکند و مانع از ایجاد دندان قروچه خواهد شد. از راههای دیگر ممانعت از دندان قروچه، میتوان به کم کردن و منع استفاده از نوشیدنیهای حاوی کافئین مثل نوشابه و قهوه کرد.
حذف نوشیدنیهای دارای الکل، جویدن هر گونه موارد غیر خوراکی مثل انتهای مداد، خودکار و غیره و همچنین جویدن آدامس، مضر است؛ چراکه آروارهها را تحریک به حرکت دائمی کرده و دندان قروچه را بیشتر میکند.
در مقاله دیگری از سایت درباره دندان قورچه ، مفصلا صحبت کردیم.
بیماری های موجود در دهان
پوسیدگی دندان
در اثر کرم خوردگی دندان، سوراخ شدن آن و ریختن دندان وقتی پلاک به مدت طولانی روی دندان باقی میماند و به مرور باعث ایجاد پوسیدگی میشود. درباره توضیح خود پلاک باید گفت در اثر خوردن بسیاری از قندیجات و مواد دارای نشاسته روی دندان انباشته شده و قابل ایجاد است. به منظور جلوگیری از پوسیدگی و بیماریهای خطرناک دهان و دندان میتوان از نخ دندان به طور منظم، مسواک و خمیر دندان دارای فلوراید و دهانشویه مناسب استفاده کرد.
عفونت دندان
در اثر ایجاد یکسری اتفاقات در قسمت درونی دندان که مغز دندان نام دارد، عفونت ایجاد میشود، مثلا پوسیدگی عمیق دندان، ترک خوردن و شکستگی دندان، یا عفونت در کانال عصب باعث آن است.
دندان عقل نهفته
گاها دندان عقل بعضی از افراد کامل رشد نکرده یا از لثه خارج نشده است که در این صورت پزشک با معاینه و مشاهده عکس دندان شما اقدام به جراحی و کشیدن آن میکند.
مال اکلوژن
مشکلات دهان و دندان در بعضی از افراد به گونهای است که دارای دندانهای بهم ریختهای هستند و دندانهای آنها روی هم قرار نمیگیرند و به هر صورتی روی هم فشرده هستند. بهترین روش برای برطرف کردن این مساله ارتودنسی فلزی یا قرار دادن براکتهای سرامیکی رو دندان است. در روشهای گفته شده دندانها بوسیله یکسری سیم به سمت جایگاه لازمه خود هل داده خواهند شد.
اگر نمی دانید مال اکلوژن چیست، بد نیست به پاراگراف زیر که از سایت drdarvishpour است را ملاحظه کنید.
مال اکلوژن یا (malocclusion) از ترکیب دو کلمه mal و occlusion ساخته شده. برای درک درست این اصطلاح ابتدا باید با اکلوژن آشنا شوید و تعریف آن را بدانید. اکلوژن به معنی موقعیت مناسب فک ها و دندان ها است. زمانی که فک ها با هم هماهنگ باشند و همپوشانی درستی با هم داشته باشند و از طرفی دندان ها تراز باشند یعنی اکلوژن طبیعی وجود دارد. هرچیزی که این هماهنگی را بر هم بزند می شود مال اکلوژن. مال در این عبارت یعنی بر هم خوردن هماهنگی یعنی عادی نبود اکلوژن. مثلا شلوغی دندان ها نوعی مال اکلوژن است، مثلا بیرون زدن، جلوزدکی یا عقب زدگی یک فک نیز به طور مشابه نوعی ناهماهنگی فکی است.
حساسیت دندان
حساسیت دندان در بسیاری از مواقع هنگامی ایجاد خواهد شد، که عصب دندان آسیب ببیند و تحریک شود که نمونههایی از ایجاد این مساله برای دندان سرما، گرما، اسیدی شدن آن و غیره است.
در این صورت برای کم کردن درد یا جلوگیری از آنها باید از ژل دارای فلوراید و استفاده از خمیر دندان بهره برد. با مراجعه این فرد به دندانپزشک، دکتر روی دندان را با روکش یا موادی به نام باندینگ میپوشاند، البته برای رفع این بیماریهای لثه، پیوند لثه هم بسیار کاربردی و مناسب است. میتوان برای علت ورم لثه به حساسیت دهان و دندان، آفت دهان، پوسیدگی دندان و غیره اشاره کرد.
ترک دندان یا کریز لاین
کریز لاین ها که عموماً با نام ترک دندان نیز شناخته میشوند میتوانند ظاهر زیبای دندانهای شما را کمی عوض کنند. این ترکها به رنگ زرد و سفید هستند و با گذشت زمان بر روی دندانهای شما مشاهده میشوند. در واقع هرچه سن بالاتر برود، تعداد این ترکها بر روی دندان افزایش پیدا میکند. باید توجه داشته باشید که این نوع ترک ها یک گونه شکستگی بسیار خفیف نیز به شمار میروند.
سخن آخر
همانطور که پیشتر گفته شد پیگیری مشکلات دهان و دندان از موارد بسیار مهمی است که برای افراد از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه دندان یکی از اعضای بسیار مهم دهان است و باید مراقبتهای پیوسته و ویژهای از آن داشت. در صورت نداشتن مراقبت لازم به انواع بیماریهای دهان و دندان مانند تبخال، آفت دهان و زبان، عفونت و پوسیدگی دندان دچار خواهید شد.
از جمله بیماریهای ناشی از عفونت در لثه نیز میتوان به سیاه شدن آن، دندان قروچه و غیره اشاره کرد. برخی از بیماری های دهانی از پایه رشد دندان مشکل ساز است و ربطی به بهداشت فردی ندارد مثل انواع ضایعات ایجاد شده در دهان یا کج درآمدن دندان عقل یا زیر پوست لثه ماندن آن.
در این مقاله درباره همه این مسائل به صورت جزئی صحبت شد؛ در صورتی ک تمایل به انجام خدمات، چکاپ دهان و دندان خود دارید و به دنبال کلینیک ویژهای هستید، ما به شما دندانپزشکی مهرآوید را پیشنهاد میکنیم تا با خیالی راحت کار دندان و دهان خود را به آن بسپرید.
سوالات متداول
شایع ترین بیماری دهان و دندان چیست؟
بیماری های دهان شامل حفره دندان، بیماری لثه، برفک دهان، دندان قورچه و… است.
برای درمان خانگی بیماری دهان و دندان چه باید کرد؟
رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان( مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به شکل صحیح)، شستشو دندان با آب نمک و … از درمان های خانگی هستند. گفتنی است این درمان ها مقطعی هستند و برای درمان دائمی باید متخصص مراجعه کرد.
پیشنهاد شما برای کشیدن دندان عقل چه زمانی هست ؟ قبل از در آمدن از لثه یا قبل از آن
بستگی به سن شما دارد و البته باید گفت گاها دندان عقل بصورت نیمه نهان یا نهان وجود دارد که علنا بیمار فکر می کند دندانی وجود ندارد.معمولا تشخیص زمان و بهترین درمان باید توسط پزشک بعد از ویزیت انجام شود.
من در خواب دائم دچار دندون قروچه میشم ؟ و به شدن بعد از بیدار شدن گوشم دچار درد میشه چطور این مشکل حل کنم
معمولا نایت گارد توصیه می شود اما باز هم اول نیازمند ویزیت و معاینه توسط دندانپزشک هستید.
سلام وقتتون بخیر برای درمان برفک دهان بچه ۴ ساله چیکار باید بکنم؟
بهتره اول ویزیت با پزشک انجام بدین و یا از داروهای مربوط به این بیماری استفاده کنین
سلام
ممکنه تغییرات آب و هوایی باعث ایجاد بیماری دهان و دندان مثل افت دهان بشه من بچه که بودم هر موقع مسافرت میرفتم دهنم کلا آفت میزد؟
احتمالش خیلی کمه چون با کاهش سیستم ایمنی بدن مرتبطه و در بسیاری از مواقع نیز بر اثر کمبود ویتامین و یا وارد شدن ضربه به زبان و لثه ایجاد میشن