جراحی فَک و صورت

خدمات جراحی مهرآوید

برای اینکه بدانیم جراحی فک و صورت چیست، باید ابتدا بدانیم که این جراحی روی چه کسانی انجام می‌شود؟ این جراحی برای افرادی انجام می‌گیرد که در قسمت فک و صورت ناهنجاری‌هایی دارند و بعضی از قسمت‌های صورتشان با قسمت‌های دیگر هماهنگی ندارد. مثلا دارای چانه بیش از اندازه کوچک هستند یا چانه‌های بیش از اندازه بزرگ و رو به جلو دارند که روی زیبایی چهره‌شان اثر منفی می‌گذارد. معمولا این افراد از ناراحتی‌هایی مانند دردهای طولانی مدت و یا مشکلات تنفسی یا مشکلاتی در هنگام صحبت کردن رنج می‌برند و این مشکلات سبب می‌شود از اعتماد به نفس آنها کاسته شود.

به همین دلیل جراحان و متخصصان فک و صورت در عرصه پزشکی بر آن شدند تا این اشکالات را رفع کنند. آنها با انجام عمل جراحی سعی می‌کنند مشکلات را برطرف کنند و زیبایی را به افراد برگردانند. اگر شما هم با چنین مشکلی مواجه هستید تا آخر مطلب همراه ما باشید تا به اطلاعات بیشتری در این مورد دست پیدا کنید.

چه وقتی باید به جراح فک و صورت مراجعه کنیم؟

اختلالاتی که در فک و دندان افراد می‌بینیم می‌توانند به دلایل ژنتیکی، مادرزادی یا تکاملی ایجاد شده باشند. بهترین زمان برای جراحی فک از ۱۸ سالگی تا ۲۵ سالگی است. به علت اینکه در این سنین، فرد به بلوغ استخوانی رسیده است جراحی باید در این سنین انجام شود. اما زمان‌هایی پیش می‌آید که فک فرد در غیر این سنین هم با مشکل حادی مواجه می‌شود و جراح ناگزیر است برای کاهش مشکل اقدام به جراحی کند. مشکلات و ناهنجاری‌هایی که از زمان تولد یا رشد با فرد همراه است یا آسیب‌های مفاصل فک و صورت و رشد تومور ممکن است در هر سنی سبب بدشکل شدن فک در افراد شوند. دلایل ایجاد مشکل در فک افراد شامل موارد زیر می‌شوند که عبارتند از:

• زخم‌های ایجاد شده در دهان
• مشکلات تنفسی
• اختلال پیدا کردن در فک 
• رشد غیرعادی در هر دو فک 
• آسیب دیدن فک بر اثر ضربه
• قرار نگرفتن دندان‌ها روی همدیگر
• ناهنجاری‌های مربوط به فک و دندان
• وجود مشکلاتی در خوردن و جویدن
• ایمپلنت دندان و رفع مشکلات استخوان فک
• حذف کردن دندان‌های آسیب دیده که امکان بازیافت ندارند.
• عفونت‌های مربوط به حفره دهان، فک، گردن و غدد بزاقی
• برطرف کردن نقایص مادرزادی مانند شکاف 
• لب، رشد فک و…
• بازسازی کردن بعد از مداوای تومور در گردن، فک و صورت

چگونه ناهنجاری های فک و صورت اصلاح می شوند؟

ناهنجاری‌هایی که در فک و صورت دیده می‌شوند چه به دلایل ژنتیکی و مادرزادی باشد و چه به دلیل آسیب‌های وارده در سنین رشد و بالاتر باشد را دکتر جراح فک و صورت می‌تواند درمان کند. به طور کلی می‌توان سه جراحی عمده روی صورت انجام داد که عبارتند از: 

• اصلاح اپن بایت: با این عمل، جراح قسمتی از استخوان بالای فک که دندان روی آن جای گرفته است را برمی‌دارد و فک بالا را با کمک پیچ‌ها و صفحاتی سر جای خود محکم می‌کند.

• اصلاح جلوآمدگی فک پایین: در این عمل، جراح استخوان قسمت عقب فک را از بخش جلو جدا و اصلاح می‌کند. در این جراحی فک پایین که دندان روی آن قرار دارد به طرف عقب کشیده می‌شود و به این ترتیب جلوآمدگی فک پایین اصلاح و تراز می‌شود.

• اصلاح عقب رفتگی فک پایین: در این عمل جراحی که برای اصلاح بخش پایینی فک انجام می‌شود. جراح، استخوان فک پایین را از پایه جدا می‌کند. به این ترتیب که قسمتی از فک پایین که روی آن دندان قرار دارد و همچنین قسمتی از چانه که به طرف عقب قرار گرفته است را با عمل جراحی به جلو می‌کشد.

مراحل جراحی

بعضی از افراد در قسمت فک ناهنجاری‌هایی دارند که می‌توانند با ارتودنسی و جراحی حل کنند. پزشک ساختار استخوان فک را بررسی می‌کند و در صورت مشکل در فک، ارتوسرجری یا ارتودنسی از جراحی ارتوگناتیک استفاده می‌کند. برخی از اوقات نیاز به جراحی فک صورت کشیده احساس می‌شود. پزشک جراح با جراحی علاوه بر بهبود پیدا کردن عملکرد جویدن و بلع غذا و برطرف شدن مشکلات گفتاری و تکلم، نقش زیادی را در زیبایی فرد ایفا می‌کند. مراحل جراحی فک را به سه بخش تقسیم می‌کنند. مرحله پیش از جراحی، حین جراحی و بعد از جراحی که در مورد آنها سخن خواهیم گفت.

اقدامات پیش از جراحی

برای جراحی فک ابتدا باید یک دکتر ارتودنسی ماهر را انتخاب کنید و بعد از انجام مشاوره‌های لازم و تهیه تصاویر از فک و دندان، مدارک خود را نزد پزشک ببرید. متخصص ارتودنسی و جراح با هم همکاری خود را شروع کرده و برنامه درمانی شما را سامان‌دهی می‌کنند. یکی از چیزهایی که روی این برنامه‌ریزی تاثیر دارد تصاویر رادیوگرافی و مدل‌ دندان شماست همچنین از سی تی اسکن سه بعدی و برنامه‌ریزی درمانی با رایانه و دستگاه‌های مخصوص انکوریج ارتودنسی موقتی برای این منظور بهره می‌گیرند. حتی گاهی با اقدامات مزبور می‌توانند فک را از جراحی بی‌نیاز کنند و با این اقدامات مشکل فک رفع شود. گاهی هم از برنامه‌ریزی جراحی مجازی برای راهنمایی جراح استفاده می‌شود تا به اصلاح مشکل فک بپردازد.

ارتودنسی جزئی از مراحل جراحی فک است که برای هماهنگ کردن دندان‌ها و روی هم قرار گرفتن مناسب دندان‌ها کاربرد دارد. اگر فک شما فضای کافی نداشته باشد که همه دندان‌ها روی هم قرار گیرند، پزشک برای ایجاد فضای کافی ممکن است دندان شما را بکشد. طول درمان و فرایند ارتودنسی معمولا بین ۹ تا ۱۸ ماه است. در بیشتر اوقات پزشک بریسی را قبل از شروع ارتودنسی، روی دندان شما قرار می‌دهد که قرارگیری آنها بین ۱۲ تا ۱۸ ماه انجام می‌گیرند تا دندان شما تراز و مرتب شود. قبل از ارتودنسی لازم است تمام مشکلات دندانی و لثه رفع شود و در صورتی که دندان‌ها نیاز به جرم‌گیری داشتند، باید آنها را جرم‌گیری کرد. نکته مورد اهمیت دیگر قبل از انجام جراحی فک این است که باید دندان‌ها را مسواک و نخ دندان بزنید و چند روز قبل از جراحی از مصرف داروهای ضدانعقادی همچون بروفن و آسپرین بپرهیزید؛ همچنین از مصرف الکل و سیگار هم خودداری کنید.

اقدامات حین جراحی

بعد از مراحل ارتودنسی و مرتب کردن دندان‌ها، جراحی ارتوسرجری یا ارتوگناتیک انجام می‌شود. شاید برای شما هم سوال باشد که جراحی فک چقدر طول می‌کشد؟ پاسخ آن این است که جراحی صورت و فک بین یک الی چند ساعت طول می‌کشد. این جراحی با بیهوشی عمومی برای تنظیم فک بالا و پایین صورت می‌گیرد و زمان انجام آن بعد از قرار گرفتن براکت بریس است؛ همچنین ممکن است استخوان فک را جابه‌جا کنند.‌ ابزارهایی که جراح برای این کار استفاده می‌کند صفحات، پیچ‌ها، سیم و کش‌هایی هستند که برای ثابت نگه‌داشتن آن کاربرد دارند. جراحی فک در بیمارستان و معمولا در داخل دهان بیمار انجام می‌شود بدون اینکه روی صورت یا چانه زخمی دیده شود اما ممکن است گاهی مجبور شوند برش‌های کوچکی در بیرون از دهان هم ایجاد کنند که بسیار ظریف هستند و از بیرون دید ندارند.

در واقع جراح با برش‌های کوچک در استخوان فک، آنها را سر جای درست خود قرار می‌دهد و بعد از آن ممکن است از ابزارهایی همچون مینی پلیت، سیم و پیچ و… استفاده کند که به مرور زمان جذب استخوان می‌شوند. در پاره‌ای موارد هم احتمال دارد که لازم باشد استخوانی به استخوان فک افزوده شود که جراح آن تکه استخوان را از دنده یا مفصل ران پا بر می‌دارد و با پلاک و پیچ وصل می‌کند. در برخی از موارد هم ممکن است نیاز باشد که استخوان را تغییر شکل دهد. جراحی ارتوگناتیک، جراحی فک بالا و پایین و چانه یا ترکیبی از آنها است. جراحی فک شامل موارد زیر می‌شود. 

• جراحی فک بالا یا استئوتومی فک بالا: این جراحی زمانی که در فک بالا مشکل و نقصی وجود داشته باشد انجام می‌گیرد. در نقایص مزبور یا فک بالایی به عقب برده شده یا برجسته است یا کراس بایت و دندان‌ها کم و زیاد نمایش داده می‌شوند یا دندان‌ها در هنگام بسته بودن دهان روی هم نمی‌مانند این جراحی انجام می‌شود.

• جراحی فک پایین یا استئوتومی فک پایین: با این جراحی عقب بودن و جلوآمدگی فک پایین اصلاح می‌شود. جراح یک قطعه پلاستیکی به دندان وصل می‌کند و محل مناسب و جدید فک را مشخص می‌کند، سپس با پیچ و صفحه فلزی ان را محکم می‌کند.

• ژنیوپلاستی: جراحی مربوط به چانه به ژنیوپلاستی معروف است. برای این منظور در چانه بیمار برشی انجام می‌شود و جراح، استخوان مشکل‌دار را آزاد می‌کند و به حالت مطلوب بر می‌گرداند. برای محکم کردن چانه از صفحه تیتانیوم استفاده می‌کند.

اقداماتی که پس از جراحی باید انجام داد

بیمار معمولا یک روز بعد از انجام عمل جراحی از بیمارستان مرخص می‌شود. البته گاهی بسته به شرایط بیمار ممکن است دو روز یا بیشتر در بیمارستان بستری شود. در بیمارستان بیمار نیاز به کسی دارد تا از او مراقبت کند. بیمار بعد از ترخیص و مراجعه به منزل هم باید به مواردی توجه کند. چون فک گرایش به برگشتن به وضعیت قبلی را دارد برای جلوگیری از این مشکل بیمار باید تحت نظر پزشک باشد.

گفتنی است همان طور که در سایت cosmeticdentistry نیز اشاره شده :

پس از جراحی، طبیعی است که بیمار تورم، سفتی و ناراحتی در صورت و فک خود را تجربه کند که پزشک داروهایی را برای کمک به کاهش این علائم تجویز خواهد کرد. همه این عوارض به مرور زمان از بین می‌روند.

بیمار باید یک هفته بعد از عمل به پزشک مراجعه کند تا در صورت وجود مشکل، پزشک بتواند اقدامات لازم را برای رفع آن در نظر بگیرد که یکی از آنها ارتودنسی است که می‌توان با آن تغییرات جزئی روی صورت انجام داد. اگر ۶ تا ۹ ماه از زمان عمل بگذرد پزشک می‌تواند برای این منظور به جای دستگاه ارتودنسی ثابت از پلاک متحرک در درون دهان بیمار کمک بگیرد. 

علائمی که بیمار بعد از جراحی با آنها روبرو می شود

جراحی صورت و فک همچون جراحی‌های دیگر با عوارضی همراه است. برای کاهش این عوارض باید به دستورات زیر عمل کرد. از جمله:

• رژیم غذایی: در روزهای ابتدایی بعد از عمل رژیم غذایی بیمار باید بسیار نرم باشد‌. او باید برای آماده کردن غذا، دستگاه غذاساز داشته باشد.‌ بعد از گذشت یک هفته، او می‌تواند غذای نرم مثل شیر، اسموتی و ..‌. بخورد و از مکمل‌ها هم استفاده کند. از هفته ۶ تا ۸ هم می‌تواند غذاهای عادی را مورد استفاده قرار دهد.

• مراقبت از دهان: بیمار بعد از برگشت به منزل می‌تواند با مسواک نرم، دندان خود را مسواک بزند و علاوه بر آن باید دهان خود را با دهانشویه و آب نمک شستشو دهد. درباره شستن دهان با آب نمک در مقاله ای به صورت کامل صحبت کردیم که توصیه می کنم آن را مطالعه کنید.

• تورم: یکی از علائمی که بعد از جراحی به وجود می‌آید و از نشانه‌های بهبودی به حساب می‌آید، تورم است که قرار دادن یخ در ۴۸ ساعت اول می‌تواند آن را کاهش دهد. بعد از آن هم می‌تواند از گرمای خارجی که به شکل پدهای حرارتی یا کمپرس گرم است استفاده کند.

• سفتی دهان: یکی از علائم شایع بعد از عمل، سفتی فک است که به مرور زمان رفع می‌شود.

• عفونت: برای جلوگیری از عفونت در بیمار از طریق رگ در بیمارستان به بیمار آنتی بیوتیک تزریق می‌شود. در منزل هم باید بیمار از آنتی بیوتیک و دهانشویه ضدباکتری استفاده کند.

• تغییر رنگ پوست: یکی دیگر از عوارض این جراحی، تغییر رنگ پوست به آبی، سبز یا زرد است و دلیل آن، تجزیه خون قدیمی بوده و این تغییر رنگ پوست بعد از چند روز یا چند هفته در صورت پخش شده و از قسمت گردن به پایین می‌رود.

• کش لاستیکی: این کش‌ها معمولا بعد از جراحی فک و صورت استفاده می‌شوند تا به حرکت فک کمک کنند.

• خونریزی: بعد از جراحی، خونریزی به صورت خون مخلوط با بزاق است و برای جراحی فک بالا، خونریزی از بینی بوده و این ترشحات خونی به علت جمع شدن خون در سینوس‌ها است. بعد از گذشت چند روز از عمل جراحی فک، خونریزی هم قطع می‌شود.

• گلودرد: بعد از عمل جراحی فک، گلودرد شایع بوده و دلیل آن، استفاده از لوله تنفسی در هنگام جراحی است که این گلودرد بعد از گذشت یک تا دو روز رفع می‌شود.

• بی حسی: یکی از عوارض عمل جراحی فک، بی‌حسی است که کم کم بهبود می‌یابد و معمولا زمان بهبودی از چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. 

سخن پایانی

جراحی فک و صورت به عمل جراحی گفته می‌شود که علاوه بر رفع مشکلات و ناهنجاری‌ها در فک و صورت در زیبایی افراد هم نقش دارد. اگر شما هم از این مشکلات رنج می‌برید نگران نباشید. بهترین فوق تخصص جراحی فک و صورت ما آماده ارائه این خدمات به شما هستند. شما می‌توانید در صورت تمایل به سایت دندانپزشکی مهرآوید مراجعه کنید و علاوه بر کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، از میزان هزینه جراحی فک و صورت هم باخبر شوید، همچنین می‌توانید با همکاران ما تماس بگیرید و از راهنمایی‌ها و مشاوره آنها بهره‌مند شوید‌.