امروزه به دلیل تغییرات سبک زندگی، کم خونی ناشی از فقر آهن، یکی از شایع ترین بیماری های انسان میباشد. کم خونی یک بیماری خونی است که در آن کمبود پروتئینی به نام هموگلوبین(Hemoglobin) وجود دارد، هموگلوبین برای حمل اکسیژن در خون و انتقال آن به سراسر بدن ضروری می باشد. کودکان مبتلا به کم خونی اغلب رنگ پریده هستند، احساس خستگی میکنند، انرژی کمی دارند، رشد آنها ( قد و وزن ) با اختلال مواجه میشود. در این مقاله می خواهیم مطالبی در مورد بهترین دستورالعمل قطره آهن در کودکان را مطالعه کنیم.
آهن چیست؟
آهن یکی از مهمترین مکمل ها برای رشد مغز نوزادان و کودکان میباشد که باید از طریق مواد غذایی و یا دارویی مورد استفاده قرار گیرد. اگر آهن به اندازه کافی به بدن نرسد، بدن هموگلوبین مورد نیاز را نمیتواند بسازد، گلبول های قرمز سالمی تولید نمی کند و در نهایت فرد دچار کم خونی میشود. آهن، کم خونی را درمان می کند، همچنین میتوان از آن برای پیشگیری از کم خونی در کودکانی که در معرض خطر ابتلا به کم خونی هستند، استفاده کرد. برای بیشتر افراد یک رژیم غذایی کافی، آهن کافی بدن را تامین میکند، منابع غذایی آهن شامل: گوشت گاو، گوسفند، مرغ، بوقلمون، جگر، سبزیجاتی که رنگ تیره دارند مانند: اسفناج، جعفری، گشنیز، کلم بروکلی، کلم پیچ، میوه های خشک و آجیل، حبوبات مثل عدس، لوبیا، نخود فرنگی، لوبیا سبز، تخم مرغ ماکارونی، برنج و… میباشد.
مقدار قطره آهن برای نوزاد از زبان دندانپزشک بچه ها:
علائم کم خونی
- احساس خستگی
- رنگ پریدگی پوست، لبها و ناخن
- بی اشتهایی
- زخم یا تورم زبان
- سر درد
- سرگیجه
- ضربان قلب نامنظم
- مشکل در تنفس
این علائم ممکن است، در برخی افراد بروز کند، در صورت بروز هر یک از علائم در کودک خود، برای چکاپ و آزمایش به دندانپزشکی کودکان مراجعه کنید و از دادن هرگونه دارو به صورت سرخود به نوزاد و کودک خودداری کنید.
Iron-deficiency anemia is the most common form of anemia, a blood disorder that affects your red blood cells. Iron-deficiency symptoms develop over time
“کم خونی فقر آهن شایع ترین شکل کم خونی است، یک اختلال خونی که گلبول های قرمز شما را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم کمبود آهن در طول زمان ایجاد می شود”
بهترین دستورالعمل قطره آهن در کودکان
برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند: شیر مادر مقدار کمی آهن دارد که مقدار آهن مورد نیاز نوزادان تا سن ۴ ماهگی را تأمین میکند، از ۴ ماهگی به بعد به مقدار بیشتری از آهن نیاز دارند، این کودکان تا قبل از شروع غذای کمکی باید روزانه ۱ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن خود آهن دریافت کنند و از شش ماهگی تا ۲۴ ماهگی، مصرف غذاهای حاوی آهن و مقدار ۱۵ میلی گرم قطره آهن در روز توصیه میشود.
نوزادانی که علاوه بر شیر مادر از شیر خشک هم تغذیه میکنند: در این نوزادان در صورتی که مقدار شیر مورد استفاده بیشتر از شیر مادر است و فقط گاهی اوقات از شیر خشک تغذیه میکنند، میتوانید مانند دستورالعمل تغذیه با شیرمادر عمل کنید.
نوزادانی که فقط از شیر خشک تغذیه می کنند: این نوزادان برای دریافت آهن مورد نیاز تا سن یک سالگی کافی است که از شیر خشک غنی شده با آهن استفاده کنند، و پس از یک سالگی به میزان روزانه ۱۵ میلی گرم قطره آهن توصیه می شود.
نوزادانی که نارس هستند: این کودکان چون زودتر از موعد به دنیا می آیند، ذخیره آهن کمتری نسبت به سایرین دارند و به همین دلیل به دریافت آهن بیشتری نیاز دارند و باید تحت نظر پزشک با توجه به شرایط جسمی ، از زمان دو ماهگی یا دو برابر شدن وزن تولد ، قطره آهن شروع شود که معمولا میزان آهن، ۲میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن کودک محاسبه می شود.
قبل از صحبت درباره نکات استفاده از قطره آهن پیشنهاد می کنیم سری هم به مقاله علت دندان قروچه کودکان در خواب بزنید.
رعایت نکاتی هنگام استفاده از قطره آهن در کودکان
۱- چگونگی مصرف هر قطره آهنی روی جعبه یا بروشور داخل جعبه نوشته شده است، قبل از استفاده باید حتما دستور استفاده را مطالعه کنید.
۲- برای جذب بیشتر قطره آهن، بهتر است که با معده خالی، یا یک ساعت قبل و یا دو ساعت بعد از غذا، آن را استفاده کنید، اما در صورت بروز مشکلات گوارشی، میتوانید همراه با غذا آن را به کودک بدهید.
۳- قطره آهن را بین دو شیردهی در عقب دهان کودک بریزید و سپس مقداری آب به او بدهید، تا از تیره شدن و سیاه شدن دندان ها جلوگیری کنید.
۴- مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند،: میوه و آبمیوه ها باعث جذب بیشتر و تحمل مزه قطره در دهان کودک می شود، پس میتوانید قطره را با آب پرتقال، گوجه فرنگی، کیوی و… به او بدهید.
۵- قطره آهن را در آب بریزید و کودک خود را تشویق کنید تا برای خوردن آن از نی استفاده کند.
۶- دارو را هر روز در زمان های یکسانی مثلا: هر صبح مصرف کنید تا بخشی از برنامه روزانه کودک شما شود و به شما کمک میکند که مصرف آن را فراموش نکنید.
۷- قطره آهنی که توسط پزشک برای کودک شما تجویز میشود. فقط مخصوص کودک شما است و هرگز آن را به شخص دیگری ندهید، حتی اگر به نظر میرسد که وضعیت آنها یکسان است، زیرا میتواند در بدن کودک دیگر آسیب ایجاد کند.
۸- هنگام استفاده از قطره آهن، تا ۱ تا ۲ ساعت قبل و بعد از آن، لبنیات، تخم مرغ، چای و یا قهوه مصرف نکنید، همچنین از استفاده همزمان آهن با مکملهای کلسیم خودداری کنید، زیرا میزان اثربخشی آهن را پایین می آورد.
برای تقویت ذخیره آهن در بدن کودک، باید چندین ماه متوالی مصرف مکمل آهن را ادامه دهید.
عوارض جانبی مصرف قطره آهن در کودکان
قطره آهن ممکن است باعث دل درد، سوزش سر دل، یبوست، اسهال و یا حالت تهوع در کودک شود، به همین دلیل باید کودک از مایعات زیاد، میوه و سبزیجات به اندازه کافی استفاده کند. اگر هنگام استفاده از قطره آهن رنگ مدفوع کودک تیره و سیاه شد، نگران نباشید، زیرا به دلیل استفاده از قطره آهن است و کاملا طبیعی میباشد. بسیاری از کودکان، پس از چند هفته استفاده از قطره آهن به آن عادت میکنند و دیگر بدن آنها عوارضی نشان نمیدهد. مصرف زیاد آهن باعث مسمومیت در کودکان میشود و بسیار خطرناک است، به همین دلیل دارو را دور از دسترس کودک قرار دهید و مقدار مورد نیاز را دقیق استفاده کنید.
مکمل آهن و سیاه شدن دندان ها
چون کودکان توانایی بلعیدن قرص را ندارند، آهن مورد نیاز آنها به صورت شربت و قطره مورد استفاده قرار میگیرد و چون آهن یون رنگی قابل حل شدن در بزاق دارد، به صورت سطحی روی دندان ها جذب می شود، یکی از مشکلات و نگرانی والدین هنگام استفاده از قطره آهن، لک و سیاه شدن دندان ها می باشد، این باور که قطره آهن باعث خراب شدن دندانهای کودک میشود، کاملا غلط است، قطره آهن باعث پوسیدگی دندان در کودکان نمیشود و فقط روی دندان ها لک ایجاد میکند، والدینی که مصرف این عنصر حیاتی را برای کودک خود محدود میکنند، باید بدانند که عوارض کم خونی و اینکه کودک را در معرض بیماری کم خونی قرار دهید، بسیار بیشتر از ایجاد لک سیاه بر روی دندان های کودک است.
متخصصان توصیه میکنند، بعد از استفاده از قطره آهن دندان های کودک را با دستمال مرطوب و یا مسواک تمیز کنید تا از ایجاد لک جلوگیری کنید، اما در صورتی که روی دندانهای کودک شما لک ایجاد شده است، می توانید جهت رفع این مشکل به دندان پزشکی کودکان مراجعه کنید.
نتیجه گیری
آهن یک ماده معدنی ضروری برای رشد جسمی و ذهنی کودکان شما می باشد و باید استفاده از آن را تحت نظر پزشک و در همان نوزادی آغاز کنید و به هیچ وجه حتی در صورت سیاه شدن دندان های کودک دادن قطره آهن را قطع نکنید، در صورتی که در مورد دندان های کودک خود و چگونگی مصرف قطره آهن، نیاز به مشاوره دارید، به کلینیک مهراوید مراجعه کنید و مشاوره لازم را دریافت کنید.
سوالات پرتکرار
از طریق چه مواد غذایی میتونیم آهن لازم برای کودکان را تامین کنیم؟
آهن یکی از مهمترین مکمل ها برای رشد مغز نوزادان و کودکان میباشد که باید از طریق مواد غذایی و یا دارویی مورد استفاده قرار گیرد،مواد غذایی مانند اسفناج، جعفری، گشنیز، کلم بروکلی، کلم پیچ، میوه های خشک و آجیل، حبوبات مثل عدس، لوبیا، نخود فرنگی، لوبیا سبز، تخم مرغ ماکارونی، برنج و… میباشد.
برای کودکان قرص آهن را به چه مقدار استفاده کنیم ؟
کودکان باید روزانه 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن خود آهن دریافت کنند و از شش ماهگی تا ۲۴ ماهگی، مصرف غذاهای حاوی آهن و مقدار ۱۵ میلی گرم قطره آهن در روز توصیه میشود
تا چه سنی احتیاج به استفاده از قطره آهن هست ؟
قرص آهن چطور استفاده کنیم تا به دندون آسیبی نرسه ؟
مقدار قطره آهن برای نوزاد چقدره؟ به صورت روزانه بگید ممنون میشم
آهن برای بجه ها خیلی ضروریه؟
آهن یکی از مهمترین مکمل ها برای رشد مغز نوزادان و کودکان میباشد که باید از طریق مواد غذایی و یا دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
علائم کمبود اهن چیه؟
احساس خستگی،رنگ پریدگی پوست، لبها و ناخن،بی اشتهایی ،زخم یا تورم زبان،سر درد،سرگیجه،ضربان قلب نامنظم،مشکل در تنفس