علت بوی بد دهان کودکان چیست؟

بوی بد دهان کودک، اگر مزمن باشد، هالیتوز (Halitosis) نام دارد. در کودکان، معمولا رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان اغلب دلیل بوی بد دهان کودک می‌شود. بوی بد دهان کودک دلایل رایج دیگری هم دارد، از جمله کم‌آبی بدن، خوردن برخی غذاها یا ابتلا به برخی بیماری‌ها.

به نقل از سایت جانسون هاپکینز:

Halitosis is an oral health problem where the main symptom is bad smelling breath. In most cases, finding the cause of the bad breath is the first step toward treating this preventable condition

“هالیتوزیس یک مشکل بهداشت دهان و دندان است که علامت اصلی آن بوی بد دهان کودک است.”

اینجا قصد داریم علت بوی بد دهان کودکان را یک به یک بررسی کنیم. بیشتر اوقات، این موضوع یا طبیعی است یا به سادگی برطرف می‌شود. اگر این موضوع باعث شده تا نسبت به سلامتی کودک‌تان دچار نگرانی شوید، تا انتها با ما همراه باشد.

 

توصیه دندانپزشک اطفال برای بهداشت دهان کودک و بی بد دهان کودک:

علت بوی بد دهان کودکان چیست؟

دلیل بوی بد دهان کودک، بسته به مقطعی یا مزمن بودن بوی بد متفاوت است. همان‌طور که گفتیم برخی از این دلایل نگران‌کننده نیستند و به راحتی درمان می‌شوند. اما گاهی اوقات علت بوی بد دهان کودک جدی‌تر است، و باید به دندانپزشک اطفال یا متخصص اطفال مراجعه کرد.

مهم‌ترین دلایل بوی بد دهان کودکان و (و بعضا نوجوانان) را در ادامه می‌بینید:

 

غذاهای خاص

غذاهایی که بوی تندی دارند از دلایل اصلی ایجاد بوی بد دهان کودکان هستند. هضم غذا با اولین لقمه آغاز می‌شود. و وقتی کودک غذاهایی مانند سیر، پیاز و پنیر  را می‌خورد، آنها بلافاصله در دهان شروع به تجزیه شدن می‎کنند. این می‌تواند باعث ایجاد بوی بد دهان کودکان شود.

چیزی که اوضاع را بدتر می‌کند این است که سیر و پیاز هردو حاوی ترکیبات گوگردی هستند که ساعت‌ها در می‌مانند، و در جریان خون جذب می‎شوند و با بازدم کودک آزاد می‌شوند.

خوشبختانه این نوع هالیتوز موقتی است، و نشانه وجود مشکل در سلامت دهان و دندان فرزندتان نیست. اگر دلیل بوی بد دهان کودک همین باشد، مسواک زدن نمی‌تواند تاثیر زیادی بگذارد و صرفا باید منتظر بمانید.

 

نفس بدبو در صبح

خوش‌بو نبودن نفس صبحگاهی بین همه رایج است، از بزرگسالان و نوجوانان تا نوزادان و کودکان نوپا چون در دهان همه افراد، صرف نظر از سن و تعداد دندان‌هایشان، باکتری‌هایی وجود دارد که بوی بدی را ایجاد می‌کنند. در مطلب علت بوی بد دهان به صورت کامل این موضوع برای بزرگسالان بررسی کردیم.

در شب و هنگام خواب، ترشح بزاق کند می‌شود. در نتیجه این باکتری شسته نمی‌شوند. پس وقتی بچه‌ها از خواب بیدار می‌شوند، خوش‌بو نبودن نفس‌هایشان کاملا طبیعی‌ست.

برای رفع علت بوی بد دهان کودک در این حالت مسواک زدن کفایت می‌کند. پس از بیدار شدن ترشح براق هم به حالت طبیعی بر می‌گردد، و بوی نامطبوع کاملا از بین می‌رود.

 

بهداشت ضعیف دهان و دندان

نداشتن یک روتین مناسب برای  دهان و دندان یا به درستی رعایت نکردن آن هم می‌تواند دلیل بوی بد دهان کودک باشد. وقتی کودک به اندازه کافی مسواک نزند و نخ دندان نکشد، ذرات غذا و پلاک در دهان جمع می‌شوند و باکتری‌های بدبو بوی بدی را آزاد خواهند کرد.

هنگامی که روش درست مسواک زدن را به فرزندتان یاد می‌دهید، حتما مسواک زدن زبان را هم به او یادآوری کنید. بیشتر باکتری‌های ایجادکننده بو در یک سوم انتهایی زبان حضور دارند.

 

 

آسیب‌دیدگی دندان‌ها (حفره، عفونت، پرکردگی شل)

اگر دندان(های) کودک حفره داشته باشد، یعنی دندان در حال پوسیدن است که بوی خوبی ندارد. در صورت وجود حفره، احتمال گیر کردن غذا در ناحیه آسیب‌دیده و بوی بد دهان بیشتر هم می‌شود.

آبسه دندان(Abscessed Tooth) هم می‌تواند منجر به بوی بد شدید در دهان کودکان شود؛ چون آبسه یک عفونت است. اگر احیانا کودک دندان پرکرده هم داشته باشد، شل شدن و یا شکستگیِ این پرکردگی هم می‌تواند علت بوی بد دهان کودک باشد. چون باکتری‌ها می‌توانند به راحتی زیر ماده ترمیمی تجمع کنند.

نهایتا، زخم‌های دهانی هم از جمله مشکلاتِ دهان و دندان است که می‌تواند منشاء بوی نامطبوع باشد. مشکل هرچه باشد، در این حالت برای رفع دلیل بوی بد دهان کودک باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

 

خشکی دهان

خشکی دهان نامی راحت‌تر برای زروستومیا (Xerostomia) است. این عارضه درست مشابه تنفس صبحگاهی باعث بدبو شدن دهان می‌شود، یعنی با عدم ترشح بزاق به میزان کافی. بنابراین باکتری‌ها و ذرات غذا شسته نمی‌شوند، و دهان بدبو می‌شود.

البته تفاوت مهمی هم وجود دارد. علت بوی بد دهان کودک پس از بیدار شدن و مسواک زدن برطرف می‌شود. اما خشکی دهان، مخصوصا وقتی به دلیل بیماری یا دارو باشد، می‌تواند به شکل مزمن دربیاید. اگر هم خشکی دهان به خاطر کم‌آبی بدن باشد، کافی است کودک کمی بیشتر آب بنوشد تا مشکل برطرف شود.

 

بیماری لثه

این موضوع چندان رایج نیست. اما ممکن است کودکان هم به بیماری لثه مبتلا شوند. وقتی پلاک نرم و تارتار (پلاک سخت‌شده) اطراف و زیر خط لثه و بین دندان‌ها ایجاد شود، باکتری‌ها و سموم موجود در پلاک می‌توانند باعث التهاب و عفونت لثه شوند.

عفونت هرگز بوی خوبی نمی‌دهد و تبدیل به علت بوی بد دهان کودکان می‌شود. به همین خاطر، یکی از علائم بیماری لثه در بچه ها عود کردن بوی بد در دهان به صورت مکرر است.

 

عفونت سینوسی

عفونت سینوسی می‌تواند باعث بوی بد دهان در نوزادان، کودکان نوپا و سایر افراد (در هر سنی) شود. وقتی سینوس عفونت کند، مخاط از پشت گلو به زبان راه پیدا می‌کند. و وقتی باکتری‌های دهان از مخاطِ روی زبان تغذیه می‌کنند، گازهای بدبویی را منتشر می‌شود.

 

 

از دهان نفس کشیدن

از دهان نفس کشیدن هم می‌تواند علت بوی بد دهان کودک باشد، چون باعث خشکی دهان می‌شود. اگر فرزندتان به دلیل گرفتگی بینی از دهان نفس می‌کشد، هالیتوز باید کوتاه‌مدت باشد و پس از برطرف شدن احتقان از بین برود.

اما اگر کودک به این مدل نفس کشیدن عادت دارد، باید بدانید که این موضوع صرفا منجر به بوی بد دهان کودکان نمی‌شود و می‌تواند مشکلاتی جدی‌تری را هم ایجاد کند (به ویژه در زمینه ارتودنسی). اگر این موضوع سریعا تشخیص داده و به آن رسیدگی شود، می‌توان روند مشکل را معکوس کرد.

پس اگر مشکوک هستید که علت بوی بد دهان کودک تنفس مزمن از راه دهان است، از متخصص کمک بگیرید.

 

لوزه‌های بزرگ

اگر حفره‌های لوزه کودک بزرگ باشد یا لوزه‌های برجسته‌ای داشته باشد، ترشحات دهان و بینی و باقی مانده‌های غذا و باکتری‌ها ممکن است به دام بیفتند. علاوه بر این، احتمال دارد سنگ لوزه هم در حفره‌ها ایجاد شود و در حین تجزیه بوی بدی از خود متصاعد کند.

 

برخی بیماری‌ها

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، یکسری بیماری‌ها هم می‌توانند علت بوی بد دهان کودکان باشند. از جمله این بیماری‌ها می‌توانیم به برفک دهان، عفونت (مانند عفونت سینوسی که گفتیم)، رفلاکس معده و مشکلات کبد یا کلیه (که به ندرت پیش می‌آیند) اشاره کنیم.

فراموش نکنید که بوی بد دهان در نوزادان و کودکان حتما به این معنی نیست که کودک شما مشکلی دارد، اما اگر دندانپزشک سایر دلایل این عارضه را رد کند، ضرری ندارد که به یک پزشک اطفال مراجعه کنید.

 

وجود شی خارجی در بینی

کنجکاوی زیاد کودکان گاهی مشکلاتی ایجاد می‌کند. پس اگر نگران بوی بد دهان کودک خود هستید و بهداشت دهان و دندان او عالی است، بینی او را بررسی کنید.

وقتی چیزی در بینی گیر می‌کند، باعث ترشحات بینی، التهاب و بوی بد می‌شود که می‌تواند با بدبو بودن دهان اشتباه گرفته شود. اگر علت بوی بد دهان کودک همین باشد، بوی بدی از سوراخ‌های بینی او حس می‌شود، مخاط او سبز تیره است یا تب دارد، به پزشک مراجعه کنید.

 

 

رفع علت بوی بد دهان کودک

موفقیت روش‌های برطرف کردن بوی بد دهان کودکان  به علت اصلی این مشکل کودکان بستگی دارد. با این حال، این نکات در اکثر موارد بوی بد دهان را از بین می‌برد:

 

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن

مطمئن شوید که فرزندتان دوبار در روز دندان‌هایش را به مدت دو دقیقه در هر جلسه به روش درست مسواک می‌زند (تمیز کردن زبان فراموش نشود)، و یکبار در روز از نخ دندان استفاده می‌کند.

توصیه متخصص دندانپزشکی اطفال راجع به مسواک زدن:

 

خوردن صبحانه

حتما فرزندتان را به خوردن صبحانه تشویق کنید. خوردن و آشامیدن پس از بیدار شدن در ابتدای روز باعث ترشح بیشتر بزاق شده و علت بوی بد دهان کودکان پس از بیدار شدن را برطرف می‌کند.

 

نوشیدن آب

با نوشیدن آب به میزان کافی جلوی خشکی دهان گرفته می‌شود. علاوه بر این، از فرزندتان بخواهید پس از غذا و میان وعده‌ها هم دهان خود را با آب شست‌وشو دهد.

 

جویدن آدامس بدون قند

جویدن آدامس بدون قند، مخصوصا اگر حاوی زایلیتول باشد، راهی عالی برای رفع بوی بد دهان کودک است. این روش برای کودکان نوپا مفید نیست (چون ممکن است آن را ببلعند)، اما برای بچه‌های مدرسه‌ای مناسب است.

جویدن آدامس بزاق را بیشتر می‌کند،که باکتری‌های ایجادکننده بو را از بین می‌برد. زایلیتول هم با کاهش پلاک و باکتری خطر ایجاد حفره را کاهش می‌دهد.

 

رژیم غذایی سالم

باکتری‌های دهان از قند و نشاسته تغذیه می‌کنند. به همین خاطر، تشویق کودکان به یک رژیم غذایی سالم و مصرف غذاهای شیرین و نشاسته‌ای در حد اعتدال ضروری‎ست.

میوه‌ها و سبزیجات خام و فیبردار مانند هویج و سیب هم به رفع علت بوی بد دهان کودکان کمک می‌کنند، چون پلاک‌های بدبو را از بین می‌برند.

 

رفع عادات ناسالم

اگر کودک‌تان عادت دارد که از راه دهان نفس بکشد، حتما این عادت او را اصلاح کنید. دندانپزشکان اطفال برای کمک به کودکان برای رفع عادات دهانی مضر آموزش دیده‌اند. پس در ویزیت بعدی کودک‌تان نزد متخصص حتما به این موضوع اشاره کنید.

 

مشورت با پزشک اطفال

اگر دلیل بوی بد دهان کودک یک بیماری یا داروی خاص است، با یک پزشک اطفال برای مدیریت بهتر این وضعیت صحبت کنید. اگر بوی بد دهان کودک آزاردهنده است یا از آن خجالت می‌کشد، شاید بهتر باشد درباره گزینه‌های جایگزین با پزشک صحبت کنید.

 

ویزیت منظم نزد دندانپزشک

اگر بوی بد دهان کودک ناشی از پوسیدگی، بیماری لثه یا سایر مشکلات دهان و دندان باشد، سریعا در ویزیت‌های منظم شناسایی و درمان خواهد شد. تمیز کردن تخصصی دندان‌ها (و پلاک‌های سخت‌شده) به شکل منظم هم وضعیت کلی را به شدت بهبود می‌دهد.

 

 

 

درمان دلیل بوی بد دهان کودک نزد دندانپزشک

اگر بوی بد دهان کودکان با دندان درد همراه است، فورا برای ویزیت نزد دندانپزشک اطفال نوبت بگیرید؛ چون می‌تواند نشانه پوسیدگی دندان باشد. اگر کودک تب هم داشته باشد، احتمال عفونت وجود دارد. پس در اسرع وقت از متخصص‌های پزشکی یا دندانپزشکی کمک بگیرید.

برای موارد خفیف و گذری احتیاجی به عکس‌العمل‌های سریع نیست. روش‌های یادشده برای رفع علت بوی بد دهان کودکان را امتحان کنید و وضعیت را به دقت زیر نظر بگیرید. ببینید آیا وضعیت بهتر می‌شود یا خیر. اگر بوی بد مزمن است و هیچ‌یک از این روش‌ها موثر نیست، آن را با دندانپزشک اطفال در میان بگذارید.

اگر درباره علت بوی بد دهان کودک‌ تان نگران هستید، دندانپزشک‌های اطفال ما در کلینیک تخصصی «مهرآوید» آماده کمک به شما هستند. آنها نیازهای بهداشت دهان و دندان کودکان شما را می‌شناسند، با معاینه دقیق دلیل مشکل را شناسایی و بهترین برنامه‌ای را برای درمان بوی بد دهان کودک مشخص می‌کنند. برای دریافت نوبت آنلاین، از طریق راه‌های موجود با ما در ارتباط باشید.