دندان نهفته چیست؟ عوارض دندان نهفته + درمان

دندان نهفته یا به عبارت دقیق‌تر دندان عقل نهفته، سومین دندان آسیاب عمیق در پشت دهان است که هر کدام دو دندان در ردیف بالا و پایین قرار دارند؛ این دندان‌ها معمولاً در دوران بزرگسالی انسان، به طور طبیعی و به مرور زمان از لثه‌ها خارج می‌شوند. اما در بسیاری از موارد، دندان نهفته یا دندان عقل در خروج از لثه‌ها ناتوان می‌شود و در داخل لثه‌ها یا در استخوان فک جا می‌ماند. این وضعیت به نهفتگی دندان عقل معروف است.

در گذشته دندان های عقل به دلیل عادات غذایی انسان های ماقبل تاریخ، دارایی مفیدی محسوب می شدند. امروزه، این صفت تکاملی، یک انقباض غیر ضروری است؛ در حالی که قبلا ابزاری برای گرفتن و پاره کردن غذا بودند، اکنون به سادگی منبع مشکلات دندانی هستند که برخی از آنها می تواند جدی باشد. در ادامه بیشتر راجب عوارض دندان نهفته و راه های درمان آن صحبت خواهیم کرد.

دندان نهفته (دندان عقل نهفته) چیست؟

 برخی از دندانهای عقل کاملاً توسط لثه، استخوان فک و دندان‌های اطراف مسدود می‌شوند و هرگز رویش نمی‌کنند. گاهی اوقات آنها، فقط تا حدی از بین می روند و دروازه ای برای باکتری های عامل عفونت، ایجاد می کنند و منجر به عفونت ها و عوارض دردناک می شوند. دندان عقل، دندان های موجود را به جلو فشار می دهد تا جایی برای خود باز کند و این فشار موجب آسیب به سایر دندانها می شود‌.

دندان‌های عقل، آخرین دندان‌ها در فک‌ هستند و در پشت دهان قرار دارند؛ این امر باعث می شود که دسترسی به مسواک و نخ دندان برای آنها دشوار باشد و این موجب آسیب پذیر شدن آنها در برابر مشکلات دندانی می شود. دندان نهفته کودکان، معمولاً در سن ۱۵ سالگی رویش کرده و در برخی از افراد تا سن ۲۵ سالگی در نمی آیند. اگر دندان عقل نهفته درمان نشود، در لثه پوسیده شده و منجر به بیماری لثه، ایجاد کیست دندان یا پوسیدگی دندان های مجاور می شود. مهم است که علائم دندان عقل نهفته را بشناسید و به موقع به آن رسیدگی کنید و به دندانپزشکی کودکان مراجعه کنید.

علائم دندان عقل نهفته

هنگامی که دندان عقل نهفته می شود، این وضعیت با بسیاری از علائم غیر قابل انکار آشکار می شود؛ به ویژه هنگامی که وضعیت آن وخیم باشد و دندان های اطراف آن تحت تاثیر قرار گیرند.

• درد ضربان دار در دندان نهفته
• درد شدید مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) که فک و جمجمه را به هم متصل می کند. این درد ممکن است به نواحی دیگر سر و صورت نیز سرایت کند.
• فشار در دندان های آسیاب پشتی
• لثه های متورم، حساس و دارای خونریزی
• غدد متورم در شانه و گردن
• آبسه و عفونت در لثه یا دندان
• بوی بد دهان به دلیل رشد باکتری و عفونت
• جویدن سخت و دردناک غذا
• تورم غدد لنفاوی در گردن
• ناهماهنگی دندان های مربوطه در فک بالا و پایین

ایا دندان نهفته خطرناک است؟

نهفتگی دندان مشکلی است که در بسیاری از افراد وجود دارد و باید هرچه زودتر برای حل این مشکل به جراح دهان و دندان مراجعه کنند؛ حال این سوال پیش می آید که آیا دندان نهفته خطرناک است؟ بله. اگر جراحی دندان نهفته را به تاخیر بیندازید، عوارض دندان نهفته ممکن است، موجب مشکلات جدی تر و حتی خطرناک شود‌. در ادامه درباره ی عوارض دندان عقل نهفته توضیح خواهیم داد. 

آسیب به دندان های دیگر

 دندان عقل نهفته در لثه، دندان های دیگر را در معرض خطر قرار می دهد و به مرور زمان به دندانهایی که در مجاورت آن قرار دارند، فشار وارد کرده و آنها را به جلو حرکت می دهد و سبب آسیب به ریشه ی این دندانها می شود.

ازدحام بیش از حد

 زمانی که دندان عقل در لثه نهفته می شود، به دلیل شلوغی و فشاری که در لثه ایجاد می کند، باعث می شود تا دندان های دیگر شما نامرتب شوند. این به نوبه خود جویدن، باز کردن و بستن دهان را به یک کار دردناک تبدیل می کند.

عفونت

 دندان نهفته، خطر عفونت مولر دوم و سایر دندان ها را افزایش می دهد؛ تمیز کردن آن دشوار است و به همین دلیل می تواند باعث تجمع پلاک دندان و جرم شود که در نتیجه منجر به عفونت، خونریزی لثه و موارد دیگر می شود.

کیست ها

دندان عقل در کیسه ای در داخل استخوان فک رشد می کند. زمانی که دندان عقل نهفته می شود، این کیسه می تواند پر از مایع شود و در نتیجه کیست ایجاد کند. این کیست ها می توانند باعث درد، آسیب به اعصاب و دندان های مجاور شوند. 

بیماری لثه 

از آنجایی که دندان عقل نهفته به سختی تمیز می شود، ممکن است لثه شما را دچار التهاب کند. این وضعیت به عنوان پری کورونیت شناخته می شود. 

آبسه و سلولیت

 زمانی که لثه به دلیل وجود دندان نهفته دچار عفونت شود، این امکان وجود دارد که عفونت به زبان، گونه، حلق و حتی گردن نیز سرایت کند و موجب تشکیل آبسه شود که در بسیاری از موارد با درد، تب و تورم همراه است.

درد و مشکلات سینوسی

 زمانی که دندان عقل شما در استخوان فک نهفته باشد، روی لثه ای که آن را پوشش داده و اعصاب اطراف آن فشار می آورد. این فشارمطمئناً باعث درد لثه و ناراحتی زیادی شود؛ حال اگر دندان عقل در فک بالایی شما باشد، احتمالاً سینوس شما نیز دچار مشکل می شود و سردردهای شدیدی را برای شما به وجود می آورد.

چه زمانی دندان عقل نهفته می شود؟

دندان‌های عقل، زمانی نهفته می‌شوند که استخوان فک یا دندان‌های مجاور از رویش لثه جلوگیری کنند؛ در نتیجه فضای کافی برای رشد دندانهای عقل وجود نخواهد داشت. دندانهای عقل نهفته به دلیل ایجاد درد و عوارض دندانی از خفیف تا شدید، برای دندانهای دیگر خطرناک هستند.

درمان دندان عقل نهفته

دکتر دندانپزشک با استفاده از اشعه ایکس پارانوما، می تواند دندان عقل نهفته را  تشخیص دهد. دندانپزشک شما می تواند آنها را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای درمان دندان نهفته، قبل از شروع بدتر شدن و ایجاد درد ناتوان کننده در دهان، انجام دهد.

موثرترین درمان برای دندان عقل نهفته، کشیدن دندان است. اگر دسترسی به دندان دشوار باشد، نشان دهنده این است که دندان در زیر استخوان، نهفته شده است و باید توسط جراح دهان و دندان جراحی شود.

پیش از جراحی، لثه و دندان شما توسط جراح دهان و دندان بی حس می شود و سپس یک برش کوچک در لثه و در محیط مورد نظر ایجاد می کند. همچنین ممکن است که لازم باشد تا قبل از اتمام جراحی، مقدار کمی از استخوان را جدا کند یا دندان را به قطعات کوچکتر تقسیم کرده و بیرون بکشد.

اقدامات لازم برای پس از جراحی

• استفاده از مسکن و آنتی بیوتیک هایی که پزشک در صورت لزوم، برای تسکین درد و پیشگیری از عفونت، برای شما تجویز کرده است. 
• پس از جراحی از مسواک زدن و استفاده از دهانشویه خودداری کنید.
• از خوردن نوشیدنی ها و غذاهای گرم بپرهیزید.
• از مصرف دخانیات بپرهیزید. 
• از دست زدن یا زبان زدن به محل جراحی خودداری کنید. 

نتیجه گیری

دندانهای عقل، آخرین دندان هایی هستند که در لثه می رویند و سن رویش آنها نیز در افراد از ۱۵ تا ۲۵ سال متفاوت است. برخی از این دندان ها به صورت نهفته است؛ به این معنی که به دلیل نبود فضای کافی در لثه، توانایی بیرون آمدن از آن را ندارند. دندان نهفته عوارض دردناکی را با خود به همراه دارد؛ بنابراین باید به محض آشکار شدن علائم آن در لثه به سرعت به دندانپزشک مراجعه کرده تا پس از بررسی و تشخیص به کمک جراح دهان و دندان، آن را جراحی کرده و بیرون بیاورند.  

سوالات متداول

1- ایا دندان نهفته خطرناک است؟

بله. اگر جراحی دندان نهفته را عقب بیندازید عوارض آن که در بالا گفتیم، ممکن است خطرناک شوند.

2- دندان نهفته چه عوارضی دارد؟

آسیب به دندان های دیگر، بیماری لثه، کیست دندان، آبسه و سلولیت، عفونت و ازدحام بیش از حد از شایع ترین عوارض دندان نهفته می باشند.