متاسفانه باور عموم مردم این است که دندان‌های شیری به دلیل موقتی بودن و جایگزین شدن با دندان‌های دائمی، بی‌اهمیت هستند و نیازی به مراقبت ندارند. این تفکر غلط در اکثر موارد منجر به پوسیدگی‌های عمیق در دندان‌های کودک می‌شود. سلامت دندان‌های شیری در تکامل صحیح استخوان فک، تشکیل جوانه‌های سالم دندانی، راهنمای رویشی مناسب برای دندان‌های دائمی، جویدن غذا، تغذیه و رشد صحیح کودک، تکلم، زیبایی و اعتماد به‌نفس کودک نقش بسزایی دارد. به همین دلیل است که پزشکان توصیه می‌کنند از زمان رویش اولین دندان شیری کودک را هر ۶ ماه یک بار نزد دندانپزشک اطفال برده و آموزش‌های لازم را برای مراقبت‌های پیشگیرانه از دندان کودک را انجام دهید.
عصب کشی دندان کودکان
در برخی موارد به دلیل عدم رسیدگی به موقع والدین به دندان‌های کودک، دندان‌های کودک مورد حمله پلاک‌های دندانی قرار می‌گیرد و مینای دندان کودک تحلیل رفته و منجر به پوسیدگی دندان کودک می‌شود. اگر پوسیدگی دندان کودک به موقع درمان نشود، التهاب وارد عاج دندان شده و موجب درد و عفونت دندان می‌شود؛ به دلیل عدم رسیدگی این عفونت از عاج عبور کرده و به ریشه نفوذ می‌کند و عصب ریشه را نیز درگیر خواهد کرد.
اگر عصب کشی دندان‌های شیری به موقع انجام شود، هیچ گونه آسیب و خطری برای جایگزینی دندان دائمی ندارد و دندان دائمی بدون هیچ مشکلی رشد می‌کند.
عصب کشی دندان کودک به چند روش انجام می‌شود؟
دندان‌های شیری از دو قسمت تاج و ریشه تشکیل شده‌اند که شامل مینا، عاج و بافت پالپی است که اصطلاحا عصب دندان نامیده می‌شود. زمانی که دندان کودک پوسیده شده و این پوسیدگی به پالپ دندان نفوذ کرده است باید کودک را به دندانپزشکی کودکان برده تا دکتر دندانپزشک دندان او را عصب کشی کند.
در مرحله اول دندانپزشک مربوطه برای تشخیص درست مشکل دندان کودک به یک عکس رادیوگرافی نیاز دارد. دکتر دندانپزشک پس از مشاهده عکس و تشخیص خرابی دندان‌ها، دندان مورد نظر را بی‌حس کرده و اقدام به برداشتن پوسیدگی می‌کند؛ عصب کشی دندان کودک به دو روش انجام می‌شود که هر روش به میزان پوسیدگی دندان بستگی دارد.
پالپوتومی: اگر عفونت فقط در تاچ دندان وجود داشته باشد و به ریشه نفوذ نکرده باشد، دندانپزشک حفره میانی دندان را برداشته و با ریشه کاری ندارد.
پالپکتومی: اگر تاچ و ریشه باهم هر دو عفونی شده باشند و پزشک علاوه بر حفره‌های دهانی، ریشه را هم خالی کرده و با مواد مخصوص دندان را پر می‌کند.
چگونه بفهمیم دندان کودک به عصب کشی نیاز دارد؟
- ضربه خوردن دندان‌ها
- زمانی که دندان آبسه می‌کند.
- زمانی که پوسیدگی دندان شدید باشد.
- هنگامی که دندان کودک عفونت دارد و دهان کودک بوی بدی می‌دهد.
- زمانی که دچار دندان دردهای خود به خودی می‌شود.
- هنگامی که کودک دندان دردهای شبانه دارد.
- هنگامی که گره‌های لنفاوی دردناک شوند.
- هنگامی که لثه اطراف دندان ملتهب شود.
- هنگامی که دندان‌های کودک به دما (سرما و گرما) حساس می‌شود.
- هنگامی که دندان آسیب دیده لق شود.
- شکستگی‌های دندانی که عصب دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مراقبت‌های پس از عصب کشی دندان کودک
کودک به هنگام عصب کشی دندان به علت بی‌حسی، احساس درد را متوجه نمی‌شود، اما به محض از بین رفتن بی‌حسی درد را احساس می‌کنند که در این صورت باید از مسکن‌هایی که توسط دندانپزشک تجویز شده استفاده کند. همچنین اگر دندانپزشک کودک برای او آنتی بیوتیک تجویز کرده باشد، کودک باید دوره درمان را کامل کند. پس از عصب کشی دندان کودک بهتر است تا چند ساعت کودک چیزی نخورد تا درد دندان او کمی آرام شود.
عصب کشی دندان کودک با بیهوشی
در برخی شرایط دندانپزشک اطفال نمی‌تواند اقدام مربوط به دندان کودک را بدون بیهوشی انجام دهد؛ برای مثال اگر کودک کم سن و سال باشد، (مثلا زیر ۳ سال سن داشته باشد) و پزشک با کودکی روبرو باشد که تحت هیچ شرایطی حاضر به همکاری نباشد یا شرایط جسمی و مغزی کودک سلامت لازم را نداشته باشد، دندانپزشک اطفال به ناچار باید از روش دندانپزشکی تحت بیهوشی استفاده کند.
در این روش ابتدا کودک را بیهوش کرده و سپس دندان مذکور را عصب کشی می‌کنند. لازم به ذکر است که بدانید دندانپزشکی تحت بیهوشی عوارض خاص خود را دارد و پزشک متخصص موظف است پیش از انجام عصب کشی والدین را در جریان عوارض آن بگذارد.
عصب کشی دندان کودکان بدون بیهوشی
اگر سن کودک برای این اقدام مناسب باشد و کودک از سلامت جسمی و مغزی مناسبی برخوردار باشد و همچنین کودک همکاری لازم را با دندانپزشک خود داشته باشد، دندانپزشک کودک بدون انجام بیهوشی عصب کشی دندان کودک را انجام می‌دهد.
مدت زمان عصب کشی دندان شیری
در این مورد باید بگوییم که زمان خاصی را برای انجام این عمل نمی‌توان تخمین زد، زیرا این امر به میزان همکاری کودک با پزشک بستگی دارد. هرچه کودک با پزشک همکاری لازم را داشته باشد، عصب کشی دندان او نیز زودتر به اتمام می‌رسد.
عصب کشی دندان دائمی کودکان
همانطور که در بالاتر به آن اشاره کردیم بهتر است از همان سنین کم به صورت دوره‌ای فرزند خود را نزد دندانپزشک کودکان برده تا ترس او از محیط دندانپزشکی و اقدامات مربوط به دندان کاهش یابد. بهتر است که بچه‌ها را با واژه عصب کشی نترسانیم و بجای آن از واژه درمان دندان استفاده کنیم.
دندان‌های دائمی و دندان‌های شیری از نظر کاربردی هر دو مثل هم عمل می‌کنند، اما از نظر ساختار با هم متفاوت هستند. در نتیجه درمان ریشه آن‌ها نیز با هم متفاوت است. درمان ریشه دندان‌های دائمی نسبت به دندان‌های شیری پیچیدگی‌های بیشتری دارد و چه از نظر زمان و چه از نظر تکنیک با هم متفاوت است.
هزینه عصب کشی دندان کودک
هزینه عصب کشی دندان کودکان به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:
- منطقه کلینیک مورد نظر (اگر کلینیک در شهرهای کوچک‌تر باشد، قیمت‌ها پایین‌تر و اگر در شهرهای بزرگتری باشد قیمت‌ها بالاتر است).
- تجربه و تخصص دندانپزشک مربوطه
- عصب کشی در چه شرایطی ( بیهوشی و بدون بیهوشی) انجام شود.