همه چیز را درباره روکش دندان، عمر روکش دندان و انواع آن بدانید!

روکش‌ دندان مانند یک ناجی به داد شما می‌رسد. روکش‌های دندانی روی تاج دندان قرار می‌گیرند و با ترمیم یا پرکردن دندان، استحکام و زیبایی را به دندان های شما باز می گردانند.

ما در این مقاله انواع  روکش دندان، مراحل انجام این روش پزشکی و بهترین روکش دندان را مورد بررسی قرار خواهیم داد پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

روکش دندان چیست؟

دندان ها همیشه در معرض آسیب های جدی هستند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان یا حتی گذشت زمان می تواند منجر به آسیب هایی مانند پوسیدگی و شکستگی شود. روکش دندان به انگلیسی (dental crown)، علیرغم این آسیب ها، دندان را به شکل، اندازه و سلامت اصلی خود باز می گرداند.

روکش دندان که به آن فریم دندان نیز گفته می شود، نوعی پروتز دندانی است که جایگزین تاج دندان آسیب دیده می شود. قسمت قابل رویت دندان توسط روکش هایی که پوشانده شده است، روی دندان چسبانده می شود. این روکش ها را به عنوان کلاهی سخت برای دندان های خود در نظر بگیرید که استحکام و زیبایی آن ها را باز می گرداند.

انواع روکش دندان

روکش‌های دندان از مواد مختلفی ساخته می شوند که هر کدام بسته به شرایط شما، بهترین انتخاب محسوب میشوند. در زیر انواع مختلف روکش های دندانی آورده شده است.

روکش دندان سرامیکی

روکش‌های دندانی که تماماً از سرامیک ساخته شده‌اند، از نظر ظاهری بیشتر شبیه دندان‌های طبیعی هستند. این روکش ها برای کسانی که به فلز حساسیت دارند بسیار عالی هستند و به عنوان روکش دندان جلویی محبوب هستند. البته می توان از آنها برای دندان های پشتی نیز استفاده کرد.

روکش با پایه های فلزی یا تمام فلزی

روکش دندان ساخته شده از فلز می تواند ساخته شده با یکی از آلیاژهای زیر باشد:

• آلیاژهایی با محتوای طلا یا پلاتین بالا
• آلیاژهای فلز پایه مانند آلیاژهای نیکل کروم و کبالت کروم

در مقایسه با انواع دیگر روکش‌های دندان، این نمونه‌ها در برابر سایش مقاوم‌ترین نمونه‌ها هستند و می‌توانند فشارهای ناشی از جویدن و گاز گرفتن را تحمل کنند. همچنین روکش های فلزی به ندرت شکسته یا ترک می خورند.

ایراد این مدل گران بودن و ظاهر متالیک آنهاست. با این حال، بهترین نوع روکش برای دندان های آسیاب خارج از دید، ممکن است نمونه های فلزی باشد.

روکش فلز – سرامیک (PFM)

بر خلاف روکش‌های تمام فلزی، رنگ دندان‌های مجاور را می‌توان با انواع خاصی از روکش‌های فلزی-سرامیکی (Porcelain Fused to Metal) مطابقت داد. این روکش ها دارای هسته فلزی و روکش چینی هستند. چینی نوعی سرامیک است.

اشکال اصلی روکش فلزی-سرامیکی ممکن است این باشد که دندان مجاور را در معرض سایش بیشتری نسبت به جایگزین های تمام فلزی یا تمام سرامیکی قرار می دهد. البته سرامیک می تواند بشکند یا ترک بخورد و فلز زیر سرامیک هم نیز ممکن است به صورت خط تیره دیده شود (مخصوصاً اگر لثه ها عقب نشینی کند).

این روکش ها بسیار شبیه دندان های طبیعی شما هستند. آنها گزینه خوبی برای دندان های جلو، دندان های عقب و بریج های بلندی هستند که به استحکام فلزی نیاز دارند. این مدل روکش ها معمولاً قیمت مناسبی دارند.

روکش زیرکونیا

روکشی که به طور کامل از زیرکونیا ساخته شده است توسط قاب های ساخته شده از زیرکونیوم پشتیبانی می شود. این پوشش ساختاری مشابه نمونه PFM دارد، با این تفاوت که فلز در مرکز آن از زیرکونیوم، یک آلیاژ فلز سفید با استحکام بالا ساخته شده است. برای روکش دندان جلو نیز این نمونه عالی است.

روکش استیل (ضد زنگ)

روکش های فولادی ضد زنگ پیش ساخته اغلب به طور موقت روی دندان های دائمی قرار می گیرند. در حالی که روکش دائمی از مواد متفاوتی ساخته شده است، این روکش ها از دندان یا پرکردگی محافظت می کنند.

روکش های استیل معمولاً برای کودکان استفاده می شود. این روکش ها به طور کامل دندان را پوشانده و از پوسیدگی بیشتر جلوگیری می کنند. این قاب به طور طبیعی با یک دندان شیری لق بیرون می آید تا جایی برای دندان دائمی باز شود.

این روکش ها به این دلیل بیشتر برای کودکان استفاده می شوند زیرا نیازی به معاینه های متعدد ندارند. به همین دلیل روکش های استیل نسبت به روکش های سفارشی قیمت کمتری دارند.

روکش رزین

اگرچه این مدل نسبت به سایر انواع روکش دندان قیمت کمتری دارد، اما معایبی نیز دارد. از جمله معایب آن میتوان به این مورد اشاره کرد که بیشتر از روکش های فلزی-سرامیکی می شکند و به مرور زمان فرسوده می شود.

روکش موقت

در حالی که اکثر روکش های دائمی معمولا توسط دندانپزشکان در آزمایشگاه های دندانپزشکی ساخته می شوند، روکش های موقت در مطب دندانپزشکی ساخته می شوند. تا زمانی که روکش دائمی آماده شود از روکش های موقت به عنوان ترمیم استفاده می شود. آنها معمولا از فولاد ضد زنگ یا مواد مبتنی بر اکریلیک ساخته می شوند.

روکش فوری

ممکن است علاوه بر تمام این روکش‌ها، با اصطلاح «روکش فوری دندان» نیز آشنا باشید. این مدل ها نوعی روکش یا لمینت متحرک برای تمام دندان های فک هستند و به هیچ وجه به دندان ها نمی چسبند. اما در روش های درمانی تخصصی جایگاه قابل توجهی برای دندانپزشکان ندارند (چون بعد زیبایی آنها پر رنگ تر است و در درجه اول جنبه درمانی ندارد).

برای ساخت روکش های فوری دندانی از رزین دندان استفاده می شود زیرا باید از مواد نازکی ساخته شده باشد که فضای زیادی در دهان اشغال نکند. این نوع روکش دندانی، افرادی را جذب می‌کند که بدشان نمی‌آید از این روند درمانی گهگاهی دور باشند و همچنین مایل به پرداخت قیمت کمتر هستند.

بهترین روکش دندان

اگر بخواهیم فقط به جنبه کاربرد و استحکام فکر کنیم، روکش های تمام فلزی بهترین انتخاب هستند. با این حال، به دلیل ظاهر و هزینه آن، این گزینه اساساً مقرون به صرفه نیست. شکنندگی را می توان گهگاه در روکش ها مشاهده کرد، به خصوص در نمونه های تمام رزین که بیشتر شبیه به دندان طبیعی هستند.

روکش های سرامیکی و فلز سرامیکی دندان در حال حاضر با توجه به مواد دندانپزشکی موجود در آزمایشگاه های ایرانی و البته تصمیم نهایی تمامی بیمارانی که تحت این درمان قرار گرفته اند (که ترکیب قابل قبولی از زیبایی، استحکام و هزینه روکش دندان را در نظر داشته اند) بهترین نوع روکش دندان است. البته قابل اجرا بودن و استفاده از مدل های دیگر نیز با توجه به نظر دندانپزشک قابل اجرا می باشد.

کاربرد روکش دندان

تمام انواع روکش های دندانی را می توان برای بزرگسالان در شرایط ذکر شده استفاده کرد:

• برای جلوگیری از شکستن دندان در صورت شکننده بودن (مثلاً اگر پوسیده باشد) یا نگه داشتن تکه های دندان ترک خورده در کنار هم
• برای پر کردن دندانی که آسیب زیادی دیده است به منظور حمایت و محافظت از آن
• برای محافظت از دندان های عصب کشی شده که تحت درمان ریشه قرار گرفته اند
• برای ترمیم دندانی که به شدت ساییده یا شکسته شده است
• برای محکم کردن بریج دندان
• به عنوان پوشش ایمپلنت دندان
• به دلایل زیبایی شناختی

کودکان نیز می توانند از روکش دندان استفاده کنند. قاب و روکش دندان برای دندان های شیری کودکان در شرایط زیر کاربرد دارد:

• برای محافظت از دندان هایی که در برابر پوسیدگی آسیب پذیر هستند، به خصوص اگر کودک در حفظ بهداشت دهان و دندان مشکل داشته باشد
• برای محافظت از دندانی که نمی‌تواند پرکردگی را نگه دارد و بیش از حد پوسیده است
• برای کاهش تعداد تزریق بیهوشی برای کودکانی که نمی توانند با متخصص دندانپزشکی همکاری کنند یا مراقبت های دندانپزشکی را انجام دهند

سایت ideal.clinic در رابطه با اینکه آیا روش دندان همیشه کاربردی است یا خیر می گوید:

گاهی اوقات بهترین نوع روکش دندان هم برای مراجعه‌کننده‌ها بهترین گزینه نیست. علت این موضوع آن است که این درمان تا حدودی تهاجمی در نظر گرفته می‌شود. چرا که برای نصب روکش دندان باید دور تا دور دندان تراشیده شده و اندازه آن کوچک‌تر شود، تا فضای لازم برای نصب روکش وجود داشته باشد.

اما اگر روش‌های محافظه‌کارانه‌تری مانند لمینت سرامیکی، ترمیم های کامپوزیتی و بیلداپ‌های دندانی (build-up) به دلایل مختلفی از جمله تخریب وسیع بافت دندان نتوانند به نجات آن کمک کنند، انواع روکش دندان بهترین انتخاب خواهند بود.

سخن پایانی

حتی بهترین نوع روکش دندان هم ممکن است همیشه بهترین انتخاب برای بیماران نباشد. زیرا برای ایجاد فضای مورد نیاز برای نصب روکش دندان، دندان باید کاملا تراشیده شده و اندازه آن کوچک تر شود.

با این حال، در صورتی که تکنیک‌های محافظه ‌کارانه‌تر مانند لمینت سرامیکی، کامپوزیت و ترمیم دندان به دلیل عوامل مختلفی از جمله تخریب زیاد بافت دندان، نتوانند به نجات دندان کمک کنند، بهترین گزینه روکش‌های دندانی خواهد بود.

سوالات متداول

1- بهترین روکش دندان چیست؟

روکش دندان سرامیکی بعنوان بهترین روکش دندان شناخته می شود.

2- انواع روکش دندان برای زیبایی کدام اند؟

روکش تمام فلز، روکش سرامیکی، روکش PFM، روکش زیرکونیا، روکش های کامپوزیت صمغ و روکش کامپوزیتی، انواع روکش دندان برای زیبایی هستند.