مراحل رویش و تکامل دندانهای شیری

در مقوله ی رویش دندانهای شیری، طیف وسیع و متنوعی از ظاهر شدن اولین دندانهای شیری در کودکان وجود دارد. برخی از نوزادان اولین دندان خود را در ۴ ماهگی در می آورند و برخی از آنها ممکن است تا اولین تولد خود هیچ دندانی نداشته باشند. هر دوی اینها کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد، اما کودکانی که تا پایان ۱۸ ماهگی دندان در نیاورده باشند، باید تحت معاینه دندانپزشک اطفال قرار بگیرند. تعداد دندانهای شیری کودک ۲۰ عدد می باشد که تا پایان ۳ سالگی همه ی آنها به طور کامل می رویند.

علائم رویش دندان های شیری

هنگامی که دندانهای کودک شما در حال رویش است‌ ممکن است تغییراتی در رفتارهای فرزندتان ایجاد کند که جای نگرانی ندارد و شما با مشورت با دندانپزشک اطفال، می توانید به تسهیل این اتفاق و آرامش کودک خود کمک کنید. عمده ی این تغییرات عبارتند از:

• سرخ شدن گونه ها
• تورم لثه در کودکان
• بد خوابی ( ممکن است کودک شما بخاطر درد ناشی از رویش دندان بد خواب شده و در طول خواب به صورت مکرر بیدار شود). 
• سرازیر شدن آب از دهان ( رویش دندان در لثه موجب تولید حجم زیادی از بزاق در دهان شده و سبب سرازیر شدن آب دهان کودک می شود).
• جویدن انگشتان یا اشیاء ( زمان رویش دندان، لثه دچار تورم و خارش می شود، به همین علت کودک با جویدن انگشتان یا اشیاء لثه ی خود را برای لحظاتی تسکین میدهد).
• بد خلق شدن ( نوزاد با داد زدن و گریه کردن می خواهد درد خود را به شما نشان دهد).
• بد غذایی کودک ( اگر نوزاد شما هنگام رویش دندان از خوردن و نوشیدن سر باز میزند، به اجبار به او غذا ندهید، زیرا درد دندان اشتهای کودک را کور می کند)

برای تسکین درد کودک به هنگام رویش دندان چه کنیم؟

هنگامی که دندان های شیری کودک شروع به رویش می کنند، ممکن است دچار تب، درد و خارش لثه شود. شما می توانید پس از شستشوی دست ها به آرامی انگشت خود را روی لثه ی نوزاد بکشید ‌و لثه ی نوزاد را آرام کنید یا با تهیه ی دندانگیر سیلیکونی استاندارد از داروخانه و کشیدن آن بر روی لثه ی کودک از درد او بکاهید.

همچنین برای از بین بردن تب و درد لثه ی کودک، میتوانید از شربت استامینوفن یا ایبوپروفن  با مشورت پزشک و تعیین مقدار آن از سوی پزشک، استفاده کنید. 

پوسیدگی دندان در کودکان

اگر والدین از همان بدو تولد بهداشت دهان و دندان کودک را رعایت کنند و کودک را برای معاینه نزد پزشک ببرند، می توانند از پوسیدگی زودرس دندان های کودک خود جلوگیری کنند. اگر پس از خوردن  شیر یا غذا، دندان های کودک تمیز نشود، قند موجود در شیر و غذا که در دهان باقی مانده است‌، از خود اسید ترشح کرده و به دندان کودک برخورد میکند و موجب از بین رفتن مینای دندان کودک و پوسیدگی دندان می شود.

چگونه از پوسیدگی دندان کودک جلوگیری کنیم؟

والدین به راحتی با رعایت چند نکته می توانند از پوسیدگی دندان کودک خود جلوگیری کنند. این موارد شامل:

• رعایت بهداشت دهان و دندان کودک با گاز استریل یا مسواک های انگشتی.
• برای آرام کردن نوزاد به مدت طولانی شیشه شیر که حاوی شیر یا آبمیوه های قندی است را به نوزاد ندهید، زیرا کودک در معرض قندهای موجود در شیر قرار گرفته و خطر عفونت گوش، خفگی و پوسیدگی دندان او را تهدید میکند.
• بین وعده های غذایی در شیشه شیر آب ریخته و به نوزاد بدهید تا قند حاصل از شیر را بشوید و لثه و دندان را تمیز کند.
• از ۱ سالگی شیر خوردن شبانه را قطع کنید.
• آب میوه های مملو از شکر را به کودک ندهید.
• از ۱۵ ماهگی به کودک خود بیاموزید که با لیوان آب بنوشد.
• اگر آب لوله کشی منزل شما حاوی فلوراید است، از آن به کودک خود بدهید؛ وگرنه از پزشک بخواهید که برای کودکتان  محلول های حاوی فلوراید را تجویز کند.
• مراجعه منظم کودک به دندانپزشکی کودکان

 بهداشت دندانهای شیری کودک

بهداشت دهان و دندان کودک از همان بدو تولد آغاز می شود. ابتدا در ماه های اول پس از دادن شیر به نوزاد باید لثه ی او را با گاز استریل نمدار تمیز کنید و پس از درآمدن دندانها، می توانید با استفاده از مسواک های انگشتی دندان های کودک را تمیز کنید.

 پس از درآمدن تمام دندانها و در ۳ سالگی می توانید از مسواک مخصوص کودک برای او استفاده کرده و با احتیاط برای کودک به صورت کمانی نخ دندان بکشید.

از ۳ سالگی به بعد شما می توانید از خمیر دندانهای حاوی فلوراید کم به اندازه ی یک نخودچی برای کودک استفاده کنید.

تاثیر فلوراید

فلوراید یک ماده ی معدنی است که موجب سفت شدن مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی می شود. کودک شما از زمانی که دندان های شیری خود را درمی آورد، نیازمند فلوراید است؛ خبر خوب این است که این ماده در لوله کشی آب منازل موجود است! شما باید پس از خوردن شیر یا غذا به کودک خود کمی آب بدهید تا فلوراید لازم به دندانهای کودک برسد.

تاثیرات منفی پستانک بر روی دندانها

• امکان متمایل شدن دندانهای فک بالا به سمت بیرون و متمایل شدن دندانهای فک پایین به سمت داخل وجود دارد.
• تناسب فک بالا و پایین بهم میخورد و نیاز کودک  به درمان با ارتودنسی افزایش می یابد.
• امکان باریک شدن کام کودک نیز وجود دارد.

چرا دندانهای کودک زودتر از موعد می افتد؟

• وارد شدن ضربه یا ترومای جدی به صورت و دندان کودک 
• وارد شدن ضربه ی اتفاقی به دندان لق شده ی کودک
• پوسیدگی دندان در صورتی که جدی باشد.
• استفاده ی طولانی مدت از شیشه ی شیر
• عفونت بیش از حد و درمان نشده ی دندان
• بیماری ژنتیکی

عوارض زود افتادن دندان

اگر دندانهای شیری زودتر از آن  بازه ی زمانی بی افتند، موجب ایجاد مشکلاتی نظیر کج روییدن، دیر روییدن و در برخی از موارد هرگز نروییدن دندانهای دائمی می شوند.

کلام آخر

ترس و اضطراب از دندانپزشکی در تمام کودکان وجود دارد و تعداد اندکی از آنها با پزشک همکاری میکنند. گاهی چند دندان پوسیده موجب عفونت و درد در دهان و لثه ی کودک می شود و تحمل این درد برای کودک امکان پذیر نیست. همه ی دندانهای کودک را نمی توان کشید و بعضی از دندانها باید تا سنین خاصی در دهان باقی بمانند، به همین دلیل باید آنها را عصب کشی و پرکرد.

دندانپزشکی تحت بیهوشی مهرآوید این امکان را فراهم آورده است که کودکان بدون استرس برای مشکلات دهان و دندان خود به دندانپزشکی مراجعه کنند.

 

پاسخ به برخی از سوالات شما

دندان های شیری کدامند؟

دندان‌های شیری به اولین دندان‌هایی گفته می‌شود که از لثه بیرون می‌زنند. رشد این دندان‌ها معمولا از شش ماهگی با بروز علائم دندان درآوردن نوزاد، آغاز می شود.

تعداد دندان های شیری چندتاست؟

تعداد دندان های شیری در دهان کودکان ۲۰ عدد می باشد که از سن ۵ سالگی دندان های دائمی جای آن ها را می گیرند.

دندان شیری از چند سالگی می افتد؟

سن افتادن دندان‌های شیری و لق شدن آنها در هر کودک با دیگری متفاوت است. اما به طور معمول از سن 5 الی 6 سالگی کم‌کم دندان‌های شیری سست می‌شوند و می افتند.