عوارض بیهوشی بعد از استفاده از ماده بیهوشی ممکن است در بدن باقی بماند. اولین ماده بیهوشی اتر بود که کم کم در جراحی‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. استفاده از بیهوشی باعث می‌شود که بیمار درد را در حین جراحی احساس نکند. امروزه استفاده از انواع مواد بیهوشی در جراحی‌های گوناگون نیاز به حضور دکتر متخصص بیهوشی دارد تا با توجه به شرایط بیمار دز آن تعیین شود تا عوارض کمتری برای بیمار داشته باشد. در دندانپزشکی نیز انواع بیهوشی‌ها کاربرد دارد که ما در مطلب امروز ضمن معرفی انواع بیهوشی به عوارض استفاده از آنها هم می‌پردازیم؛ پس با ما تا پایان مطلب همراه باشید.
انواع بیهوشی
برای اینکه انواع بیهوشی را توضیح دهیم نیاز است در مورد اینکه اصلا بیهوشی چیست؟ تعریفی ارائه کنیم. بیهوشی یعنی اینکه فرد به طور ارادی یا غیرارادی روی قسمتی از بدن یا تمام بدن خود کنترل ندارد. استفاده از انواع بیهوشی‌ها با توجه به نوع جراحی، شرایط بیمار، طول عمل و نظر متخصص بیهوشی بستگی دارد. انواع بیهوشی و عوارض آنها شامل موارد زیر می‌شود که عبارتند از:
بیهوشی عمومی و عوارض آن
با این بیهوشی قوی، شما به صورت موقت بیهوش می‌شوید. از آن برای جراحی‌های طولانی و دردناک استفاده می‌شود و انجام آن با ماسک گاز بیهوشی یا با تزریق ترکیبی دارو است. در این بیهوشی عضلات و اندام‌های تنفسی شما فلج می‌شوند. برای این منظور برای کار با دیافراگم و عضلات دیگر از دستگاه اکسیژن رسانی استفاده می‌شود تا بتوانید دم و بازدم داشته باشید. متخصص بیهوشی باید علائم حیاتی مانند ضربان قلب، فشار خون و تنفس شما را در هنگام عمل کنترل کند. اما عوارض این بیهوشی عبارتند از:
- تهوع
- استفراغ
- گلودرد
- سردرگمی
- اختلال شناختی بعد از انجام عمل
- هایپرترمی بدخیم
- مشکلات تنفسی در هنگام عمل یا بعد از عمل
بی حسی منطقه ای و عوارض آن
در این نوع بی‌حسی، داروی بی‌حس کننده در محل آسیب‌دیده تزریق می‌شود و تزریق آن به وسیله سوزن یا سوند قابل انعطاف انجام می‌شود. در این نوع بی‌حسی تنها قسمتی که قرار است جراحی انجام شود بی‌حس می‌شود و شما در حین جراحی هوشیار هستید و می‌توانید تمام مراحل جراحی را ببینید. اپیدورال یکی از آنهاست که به پشت کمر شما تزریق می شود و دارو با یک سوزن به کیسه نخاع و مایع مغزی نخاعی منتقل می شود. اپیدورال درد را به طور مداوم تسکین می‌دهد و عوارض جانبی ندارد. از آن در موارد مختلف جراحی اندام‌های شما و به طور خاص و بنا به درخواست مادر در هنگام زایمان استفاده می‌شود. یکی دیگر از این بی‌حسی منطقه‌ای، بلوک عصبی است که در شانه، بازو، پشت یا پا استفاده می‌شود. عوارض بی‌حسی منطقه‌ای عبارتند از:
- واکنش آلرژیک
- خونریزی در اطراف ستون فقرات
- مشکل در ادرار کردن
- افت فشار خون
- عفونت در ستون فقرات
- آسیب عصبی
- تشنج
- سردرد شدید
بیهوشی تحت نظارت MAC و عوارض آن
این بیهوشی از نوع آرام‌بخشی و خواب بوده و معمولاً به “سدیشن” معروف است. از آن برای درمان‌های سرپایی مانند کولونوسکوپی یا جراحی آب مروارید استفاده میکنند و به صورت وریدی تزریق می‌شود. شما بعد از تزریق از نظر شیمیایی فلج نیستید و در تنفس شما مشکلی پیش نمی‌آید ولی علائم حیاتی شما کنترل می‌شود تا در طول درمان یک وضعیت پایدار داشته باشید. اثر این بیهوشی تا ۱۰ دقیقه باقی می‌ماند که البته به داروها و دزهایی که دریافت می‌کنید بستگی دارد و تحت تاثیر آنها ممکن است بعد از عمل تمام اتفاقات را به یاد بیاورید یا به یاد نیاورید. عوارض این بیهوشی بسته به میزان سطح بیهوشی دارد و هر چه سطح بیهوشی بیشتر باشد عوارضش هم بیشتر است.
بی حسی موضعی و عوارض آن
این نوع بیهوشی معمولاً برای بیهوشی قسمت کوچکی از بدن مانند درمان‌های دندانپزشکی یا درمان‌های پوستی کاربرد دارد. برای این منظور از کرم بی‌حس کننده یا اسپری به پوست یا از تزریق استفاده می‌شود. این بی‌حسی در هوشیاری فرد تاثیری ندارد و فقط بیمار درد را حس نمی‌کند. در نوع تزریقی از چند تزریق کوچک استفاده می‌شود. چند دقیقه پس از اتمام کار باید کاملاً بی‌حس شود. اگر هنوز کامل بی‌حس نبود باید به تزریق یا اقدامات اضافی دیگر روی آورد تا بی‌حسی به صورت کامل انجام شود. بی‌حسی موضعی در دندانپزشکی بیهوشی معمولا برای بی‌حس کردن محلی که نیاز به بخیه دارد استفاده می‌شود. بی‌حسی موضوعی معمولا عوارضی در پی ندارد اما ممکن است بدن فردی به آن حساس باشد و در ضربان قلب، گردش خون و تنفس او مشکل پیش بیاید که در این گونه موارد به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز است.
سخن پایانی
پزشکان برای موارد مختلف جراحی از بیهوشی استفاده میکنند. ما در مطلب امروز به عوارض بیهوشی به طور کلی و عوارض بیهوشی در دندانپزشکی پرداختیم. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت ما، مهرآوید مراجعه کنید و سوالات و ابهامات خود را با ما در میان بگذارید.