کودکان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونت های ویروسی، عفونت های باکتریایی و آسیب به دهان دچار آفت (زخم های) دهان شوند. برخی از انواع رایج آفت دهان کودک عبارتند از: آفت، زخم سرد و بیماری های دهان. برای درمان آفت دهان کودک باید ابتدا علت به وجود آمدن زخم دهان ریشه یابی شود، اما به طور کلی تمیز نگه داشتن دهان و پرهیز از خوردن غذاهای تند یا اسیدی می تواند کمک کننده باشد. داروهای مسکن بدون نسخه و درمان های موضعی نیز ممکن است درد ناشی از آفت دهان کودک را تسکین دهند. برای تشخیص و درمان مناسب بهتر است با یک متخصص اطفال یا دندانپزشک مشورت کنید.
علائم آفت دهان کودک
زخم های دهان در کودکان ممکن است با علائمی مانند درد، قرمزی یا تورم در ناحیه آسیب دیده، برجستگی یا زخم کوچک سفید یا زرد رنگ در دهان، مشکل در خوردن یا نوشیدن، بوی بد دهان، تب، یا تورم غدد لنفاوی ظاهر شوند. مهم است که یک متخصص دندانپزشک، زخم های دهان را برای تعیین علت و درمان مناسب ارزیابی کند.
علت آفت دهان کودکان
چندین علت احتمالی برای آفت دهان کودکان وجود دارد، از جمله:
- عفونت های ویروسی، مانند تبخال (ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس) یا بیماری دهان (ناشی از Coxsackievirus)
- عفونت های باکتریایی، مانند گلودرد استرپتوکوکی یا زرد زخم
- عفونت های قارچی، مانند برفک دهان (ناشی از قارچ کاندیدا)
- ضربه به دهان، مانند گاز گرفتن داخل گونه یا لب ها
- واکنش های آلرژیک به برخی غذاها، داروها یا محصولات مراقبت از دهان
- بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس یا بیماری بهجت
در ادامه به توضیح علت آفت دهان کودک میپردازیم پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
1. عفونت های ویروسی
تبخال معمولاً روی لب یا اطراف آن ایجاد می‌شود، در حالی که بیماری دست، پا و دهان می‌تواند باعث ایجاد زخم در زبان، داخل گونه‌ها یا روی لثه شود. هر دوی این عفونت های ویروسی مسری هستند و می توانند از طریق تماس نزدیک یا تماس با مایعات بدن آلوده از فردی به فرد دیگر سرایت کنند. درمان زخم‌های دهانی ویروسی معمولاً شامل مدیریت علائم و اجازه دادن به بدن برای بهبودی خود به خود است، اگرچه ممکن است در برخی موارد داروهای ضد ویروسی تجویز شود.
2. عفونت های باکتریایی
گلودرد استرپتوکوکی یک عفونت باکتریایی گلو و لوزه‌ها است که می‌تواند باعث زخم‌های دردناک در دهان و گلو و همچنین علائم دیگری مانند تب و تورم غدد شود. ایمپتیگو یک عفونت باکتریایی پوستی است که می تواند باعث ایجاد تاول یا زخم در صورت یا اطراف دهان شود. هر دوی این عفونت‌های باکتریایی مسری هستند و می‌توانند از طریق تماس نزدیک با فرد آلوده یا تماس با وسایل او سرایت کنند. درمان معمولاً شامل آنتی‌بیوتیک‌ها برای از بین بردن عفونت باکتریایی و مدیریت علائمی مانند درد و تب است.
3. عفونت های قارچی
برفک دهان معمولاً به صورت ضایعات کرمی و سفید رنگ روی زبان، گونه‌های داخلی یا سقف دهان ظاهر می‌شود و می‌تواند باعث ناراحتی یا درد هنگام خوردن یا نوشیدن شود. این بیماری در نوزادان و کودکان خردسال و همچنین در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع تر است. درمان برفک دهان معمولاً شامل داروهای ضد قارچی مانند ژل یا قطره خوراکی و همچنین رسیدگی به شرایط زمینه‌ای مانند دیابت کنترل نشده که ممکن است در ایجاد عفونت نقش داشته باشد.
4. ضربه به دهان
این نوع زخم ها معمولاً کوچک هستند و طی چند روز تا یک هفته خود به خود بهبود می یابند. با این حال، در برخی موارد، آسیب ممکن است شدیدتر باشد یا عفونی شود، که منجر به زخمی پایدارتر شود که ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد. علاوه بر گاز گرفتن تصادفی، زخم‌های دهان می‌تواند به دلیل انواع دیگر ضربه‌ها مانند دندان مصنوعی، بریس‌های نامناسب یا حتی مسواک زدن بیش از حد تهاجمی ایجاد شود.
5. واکنش های آلرژیک
این زخم ها ممکن است به صورت برآمدگی های کوچک و برجسته یا زخم های بزرگتر و دردناک تر ظاهر شوند. آلرژی های رایجی که ممکن است باعث ایجاد زخم‌های دهان شوند عبارتند از آلرژی به برخی میوه‌ها، سبزیجات، آجیل یا ادویه‌ها و همچنین داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs). محصولات مراقبت از دهان مانند خمیر دندان یا دهان شویه نیز ممکن است حاوی موادی باشند که در برخی افراد باعث واکنش آلرژیک شوند.
6. بیماری های خود ایمنی
لوپوس یک بیماری خودایمنی مزمن است که می‌تواند اندام‌ها و بافت‌های متعددی از جمله پوست، مفاصل و کلیه‌ها را درگیر کند و باعث ایجاد زخم‌های دردناک در دهان شود. بیماری بهجت یک بیماری خودایمنی نادر است که باعث التهاب در رگ‌های خونی می‌شود و می‌تواند منجر به زخم‌های دهان، زخم‌های تناسلی، جوش های پوستی و مشکلات چشمی شود. درمان زخم‌های دهانی مربوط به خود ایمنی معمولاً شامل مدیریت بیماری خودایمنی زمینه‌ای با داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها و همچنین استفاده از داروهای موضعی یا سیستمیک برای مدیریت علائم است.
درمان آفت دهان کودکان
درمان آفت دهان کودکان به علت اصلی ایجاد زخم بستگی دارد. در اینجا چند درمان کلی وجود دارد:
- عفونت‌های ویروسی که باعث ایجاد زخم‌های دهان در کودکان می‌شوند، مانند تبخال معمولاً طی یک یا دو هفته خود به خود برطرف می‌شوند. درمان ممکن است شامل مدیریت علائمی مانند درد یا تب با داروهای بدون نسخه یا داروهای ضد ویروسی تجویزی در برخی موارد باشد. همچنین رعایت بهداشت مناسب برای جلوگیری از انتشار ویروس به دیگران مهم است.
- عفونت های باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی یا زگیل را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد تا عفونت باکتریایی پاک شود و علائمی مانند درد و تب مدیریت شود. در برخی موارد، مسکن ها یا داروهای ضد التهابی نیز ممکن است توصیه شوند.
- عفونت های قارچی مانند برفک دهان را می توان با داروهای ضد قارچی مانند ژل یا قطره خوراکی درمان کرد. در برخی موارد، شرایط زمینه ای مانند دیابت کنترل نشده نیز ممکن است نیاز به رسیدگی داشته باشد.
- زخم های دهان ناشی از ضربه معمولاً در عرض چند روز تا یک هفته بهبود می یابند. درمان ممکن است شامل مدیریت درد یا التهاب با داروهای بدون نسخه باشد، یا در برخی موارد، داروهای تجویزی یا درمان‌های موضعی نیز ممکن است توصیه شود.
- درمان زخم های دهان ناشی از یک واکنش آلرژیک شامل اجتناب از آلرژن و استفاده از داروها برای مدیریت علائمی مانند درد یا التهاب است. در موارد شدید، درمان فوری پزشکی ممکن است ضروری باشد.
سخن پایانی
ژل‌ها، کرم‌ها یا دهان‌شویه‌های خوراکی بدون نسخه وجود دارند که می‌توانند به مدیریت درد زخم‌های دهان در کودکان کمک کنند. این محصولات اغلب حاوی موادی مانند بنزوکائین، لیدوکائین یا پراکسید هیدروژن هستند که می تواند به بی حس کردن زخم یا کاهش التهاب کمک کند. برخی از این محصولات به طور خاص برای کودکان طراحی شده اند و ممکن است طعم هایی داشته باشند که برای آنها جذاب تر باشد. در صورت استفاده، مهم است که دستورالعمل های روی بسته بندی را به دقت دنبال کنید.
اگر کودک شما زخم‌های دهانی مداوم یا شدید دارد یا اگر زخم‌ها با علائم دیگری مانند تب یا مشکل در خوردن یا نوشیدن همراه است، برای تشخیص و درمان مناسب با یک متخصص دندانپزشک اطفال مشورت کنید.