امروزه دندانپزشکی کودکان ، اطلاعات بسیاری را در مورد مراقبت از دندانهای کودکان از طریق شبکه های اجتماعی و بروشورهایی که در کلینیک خود آزادانه در اختیار افراد قرار داده اند را به مردم ارائه می دهند.
اطلاع از مراقبت هایی که موجب سلامت دهان و دندان کودک می شود، به شما این امکان را می دهد که از همان بدو تولد رسیدگی های لازم را در این مورد انجام دهید. سلامت دهان و دندان بر روحیه ی کودکان بسیار اثر گذار است و کودکانی که دندانهای سالمی ندارند، تصویر ضعیفی از خود خواهد داشت؛ بنابراین شما در سلامت دهان و دندان و روحیه ی کودک خود نقش مهمی خواهید داشت.
توضیح دندانپزشک کودک:
مراقبت از دندان کودکان زیر ۲ سال
در اغلب موارد برای والدین این سوال پیش می آید که بهداشت دهان و دندان کودکان از چه سنی آغاز می شود؟ جواب این سوال بسیار ساده است، بهداشت دهان و دندان فرزند شما از همان بدو تولد و در سنین نوزادی آغاز می شود. شما باید پس از هر بار شیر دادن به نوزاد خود، لثه ی او را با یک پارچه ی تمیز نمدار یا گاز استریل که بهداشتی و نرم می باشد، تمیز کنید. سالم بودن لثه ی نوزاد در درآمدن دندانهای شیری نقش مهمی دارد؛ ذرات شیر باقیمانده بر سطح لثه ی نوزاد موجب التهاب در لثه ی نوزاد می شود. لثه ی سالم نوزاد از بافتی صورتی رنگ، سفت و فیبری و پر از عروق خونی تشکیل شده است، اما در صورت تورم ممکن است به شکل قرمز رنگ و حجیم دیده شود.
مرحله ی بعدی هنگام پدیدار شدن دندانهای شیری است که اصولا اولین دندان شیری بین ۴ الی ۷ ماهگی در قسمت پایینی لثه ظاهر می شود. پس از دیده شدن اولین دندان شیری کار شما جدی تر خواهد شد و حتما باید پیگیر بهداشت و سلامت دندان نوزاد خود باشید. در این مرحله گاز استریل جای خود را به مسواک های انگشتی می دهد. شما باید پس از هر بار شیر خوردن و بعد از هر وعده ی غذایی با استفاده از مسواک انگشتی، دندانهای نوزاد خود را تمیز کنید تا دندان او پوسیده نشود.
متاسفانه والدین در سنین کم عارضه ی پوسیدگی دندان را دسته کم می گیرند و همین موجب خرابی پیش از موعد دندان کودک می شود. ۶ ماه پس از رویش اولین دندان کودک، شما موظف هستید که نوزادتان را به کلینیک دندانپزشکی اطفال برده تا دندانپزشک دندانهای کودک را معاینه کند. استفاده از خمیر دندان برای کودکان زیر ۳ سال توصیه نمی شود، زیرا موجب حالت تهوع کودک می شود. کودک در این سن توانایی بیرون ریختن کف حاصل از خمیر دندان را ندارد و آن را قورت میدهد و این برای سلامت نوزاد ضرر دارد.
مراقبت از دندان کودکان ۳ تا ۵ سال
برای مراقبت از دندان کودکان پس از ۳ سالگی از مسواک های مخصوص کودکان برای شستشوی دندان آنها استفاده کنید. همچنین پس از ۳ سالگی برای کودک از خمیر دندان بدون فلوراید یا حاوی فلوراید بسیار کم و مخصوص کودکان به اندازه ی یک نخودچی استفاده کنید. در سنین بین ۳ تا ۵ سالگی شما موظف هستید که برای کودک خود مسواک زده و هرشب نخ دندان بکشید تا غذای باقی مانده ی لابه لای دندانهای کودک خارج شود و دندانها آسیب نبینند. اما پس از ۵ سالگی، کودک باید یاد بگیرد که روزی دوبار به طرز صحیح مسواک زده و هرشب نخ دندان بکشد.
برای مراقبت از دندانهای کودک چه باید کرد؟
- دندان و لثه ی کودک را ۲ بار در روز مسواک بزنید.
- هر شب پیش از خواب برای کودک نخ دندان بکشید.
- هنگام مسواک زدن دقت کنید زبان کودک را به آرامی مسواک کنید.
- به کودک بیاموزید که خمیر دندان را بیرون ریخته و قورت ندهد.
- مسواک کودک را بین ۳ تا ۶ ماه یکبار، زمانی که پرزهای آن حالت خود را از دست دادند عوض کنید.
- پس از هر بار مسواک زدن، مسواک کودک را بشویید و پس از اینکه کاملا خشک شد آن را در جای خود قرار دهید.
- کودک را هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشکی برده تا دندانپزشک دندانهایش را معاینه کند.
چگونه باید کودک را به رعایت بهداشت دهان و دندان علاقمند کرد؟
- اجازه دهید طرح و رنگ مسواک را خود کودک انتخاب کند.
- هنگام تهیه ی خمیر دندان توجه داشته باشید که طعم مورد علاقه ی کودک را خریداری کنید.
- برای کودک خود کتابهایی در مورد بهداشت دهان و دندان بخوانید یا ویدیوهایی را به او نشان دهید که بهداشت دهان و دندان را آموزش می دهد.
- هنگام مسواک زدن تایمر قرار دهید تا به مدت ۲ دقیقه کودک عمل مسواک زدن را انجام دهد.
- سعی کنید برای ترغیب کودک حین مسواک زدن، آهنگ مورد علاقه ی کودک را روشن کنید تا کودک با اشتیاق بیشتری مسواک بزند.
- برای برانگیختن ذوق کودک، برچسب های جایزه ای ستاره دار را پس از هر بار مسواک زدن به کودک جایزه دهید.
نقش فلوراید در سلامت دندان کودک
فلوراید برای سلامت دندانهای کودک شما بسیار مهم است؛ همچنین برای کاهش حفره در دندانهای شیری و دندانهای دائمی بسیار ضروری است، زیرا باعث سفت شدن مینای دندان و قوی شدن دندانها می شود. البته فلوراید زیادی موجب ایجاد لک روی دندانها می شود و برای سلامت کودک مضر است.
Fluoride treatments are typically professional treatments containing a high concentration of fluoride that a dentist or hygienist will apply to a person’s teeth to improve health and reduce the risk of cavities. These in-office treatments may take the form of a solution, gel, foam, or varnish
“درمان‌های فلوراید می‌توانند سلامت دهان و دندان را بهبود بخشند، که به گفته منبع مورد اعتماد سازمان جهانی بهداشت (WHO)، یک پیش‌بینی‌کننده اصلی سلامت کلی است. سلامت ضعیف دهان و دندان می تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از بیماری های دیگر از جمله بیماری های قلبی عروقی شود.”
پوسیدگی زودرس در کودکان
پوسیدگی های زودرس دندانی عارضه ای است که در کودکان بسیار کم سن و سال اتفاق می افتد. گاهی این عارضه در کودکان زیر ۲ سال اتفاق می افتد؛ در چنین مواقعی کودک بسیار بی قرار بوده و با درد های بسیاری مواجه میشود که حتی از شیر خوردن امتناع می کند.این پوسیدگی ها به دلایلی از قبیل تمیز نشدن دندان پس از شیر یا غذا خوردن، استفاده ی کودک از شیشه شیر در طول شب و یا تغذیه ی کودک از سینه ی مادر در تمام طول شب می باشد.
راه پیشگیری این اتفاق تمیز کردن دندانها در طول روز و پس از وعده های غذایی و قطع کردن شیر خوردن شبانه ی کودک پس از یک سالگی است؛ همچنین سعی کنید کودک پیش از خواب شیر را در ظروف غیر سربسته میل کند. درمان پوسیدگی های زودرس در کودکان زیر ۲ سال بسیار سخت است و در اتاق عمل و باروش دندانپزشکی تحت بیهوشی انجام می شود.
عواملی که موجب پوسیدگی دندان کودک می شود؟
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که چگونه بفهمیم که دندان کودکمان در حال پوسیدگی است؟ با پیدایش لکه های سفید یا قهوه ای بر سطح دندان کودک، می توان فهمید که دندان کودک در حال پوسیدگی است.
کودکانی که روزانه مقدار زیادی غذا و نوشیدنی های شیرین مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی هستند. انتخاب غذایی سالم بسیار در سلامت دندان مهم است و شما باید سعی کنید که کودکتان کمتر از شکر، آبمیوه، نوشابه، نوشیدنی های شیرین و تنقلاتی نظیر شکلات،پاستیل، گز و …. بخصوص در میان وعده ها استفاده کند. همچنین مسواک نزدن و عدم استفاده از نخ دندان، موجب تجمع پلاک ها شده و به مرور زمان مینای دندان کودک را خراب و دندان را دچار پوسیدگی می کند.
چگونه از پوسیدگی دندان کودک جلوگیری کنیم؟
- مسواک زدن در دو نوبت در روز
- مراجعه هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشک
- فلوراید تراپی که یک روش بسیار مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی است
- فیشور سیلانت تراپی ( در این روش شیارهای عمیق دندانهای آسیاب با ماده مخصوص پوشیده می شود)
خطر دندانهای پوسیده برای کودکان چیست؟
- تغذیه ی نامناسب( کودک نمی تواند غذای خود را به راحتی بجود)
- عفونت های دردناک و خطرناک
- مشکلات در گفتار
- مشکلات در رشد استخوان فک
- به وجود آمدن حساسیت های دندانی
خوراکی های مفید برای سلامت دندان
تغذیه عامل بسیار مهمی در سلامت و رشد دندان است؛ اگر والدین از همان ابتدا یک برنامه غذایی مفید را برای کودک خود ارائه کنند و ذهن کودک خود را به خوردن میوه و خوراکیهای مفید عادت دهند، قطعا کودک آنها نیز از دهان و دندان سالمی برخوردار خواهد بود. در ادامه به چند دسته از خوراکیهای مفید اشاره خواهیم کرد.
- منابع غذایی حاوی ویتامین D
- منابع غذایی حاوی ویتامین C
- منابع غذایی حاوی کلسیم
- میوه و سبزیجات
- سیب زمینی پخته، میوه ی خشک و مغز های آجیل
آیا جویدن آدامس برای کودکان مفید است؟
جویدن آدامس پس از سن۷ سالگی، زمانی که کودک یاد گرفته است که دیگر آدامس خود را قورت ندهد، نه تنها مضر نیست بلکه فوایدی هم دارد که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد.
- تقویت فک
- کمک به تولید بزاق
- شستن تکه های غذا از لابه لای دندان
- تازه و خوشبو کردن بوی دهان
- متعادل کننده ی اسیدی که می تواند موجب پوسیدگی شود
حرف پایانی
سلامت دهان و دندان کودکان نقش بسیار مهمی در رشد و سلامتی آنها دارد. با رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه به موقع به دندانپزشک، عدم استفاده از مواد قندی و خوراکیهای مضر و استفاده از غذا و خوراکیهای مفید از پوسیدگی دندان کودک خود جلوگیری کنید.
جویدن ادامس برای بجه ها خوبه؟
بله برای بعد ۷ سالگی که بتونه آدامس رو قورت نده
چندبار در روز باید بچه ها مسواک بزنن؟
دو بار در روز باید مسواک بزنن بچه ها برای سلامت دهان و دندان خود